Izvorni kod stranice Pluton

{{dz}}
{{Infokutija (BS)
|naslov         = Pluton [[File:Pluto symbol (large orb, bold).svg|24px|⯓]]
|tijelostil     = 
|iznad          = 
|iznadstil      = 
|slika          = [[Datoteka:Pluto in True Color - High-Res.jpg|225px]]
|slikastil      = 
|tekst          = Snimka Plutona koju je napravio ''[[New Horizons]]'' 13. VII 2015.
|captionstyle   = 
|zaglavljestil  = background:{{{boja|}}};
|oznakastil =
|podacistil =

|zaglavlje1 = {{#if: {{{Otkrio|}}}{{{Datum otkrića|}}}|Otkriće }}
|oznaka1 =
|podaci1 =
|zaglavlje2 =
|oznaka2 = Otkrio
|podaci2 = [[Clyde Tombaugh]]
|zaglavlje3 =
|oznaka3 = Datum otkrića
|podaci3 = 18. II 1930.
|zaglavlje4 =
|oznaka4 =
|podaci4 =
|zaglavlje5 = 134340 Pluto
|oznaka5 =
|podaci5 =
|zaglavlje6 =
|oznaka6 = Sporedni nazivi
|podaci6 = {{#if: {{{drugi_nazivi|}}}|{{{drugi_nazivi}}} }}
|zaglavlje7 =
|oznaka7 = Kategorija malih planeta
|podaci7 = {{#if: {{{mp_kategorija|}}}|{{{mp_kategorija}}} }}
|zaglavlje8 = [[patuljasta planeta]]
|oznaka8 =
|podaci8 =
|zaglavlje9 =
|oznaka9 =
|podaci9 =
|zaglavlje10 =
|oznaka10 =
|podaci10 =
|zaglavlje11 =
|oznaka11 = [[Afel]]
|podaci11 = ≈&thinsp;48,871 [[Astronomska jedinica|AJ]] <br> (7.311.000.000 km)
|zaglavlje12 =
|oznaka12 = [[Perihel]]
|podaci12 = {{val|29.658|.0087|u=AJ}} <br> (4.437.000.000 km)<br> (5. IX 1989)<ref name="jpl-ssd-horizons" />
|zaglavlje13 =
|oznaka13 = [[Periapsis]]
|podaci13 =
|zaglavlje14 =
|oznaka14 = [[Apoapsis]]
|podaci14 =
|zaglavlje15 =
|oznaka15 = Srednji poluprečnik putanje
|podaci15 =
|zaglavlje16 =
|oznaka16 = [[Ekscentricitet]]
|podaci16 = 0.244671664 (J2000)<br>0.248 807 66 (medijan)
|zaglavlje17 =
|oznaka17 = [[Orbitalni period]]
|podaci17 = ≈&thinsp;{{val|247.68|u=[[godina]]}}<br>90.465 dana<br>14.164 plutonska dana<ref name="planet_years" />
|zaglavlje18 =
|oznaka18 = Sinodni period
|podaci18 = 366,73 dana
|zaglavlje19 =
|oznaka19 = Prosječna orbitalna brzina
|podaci19 = 4,7 km/s
|zaglavlje20 =
|oznaka20 = [[Srednja anomalija]]
|podaci20 = 14.85 deg
|zaglavlje21 =
|oznaka21 = Inklinacija
|podaci21 = 17.151 394°
|zaglavlje22 =
|oznaka22 = [[Ugaona udaljenost]]
|podaci22 = {{#if: {{{Ugaona udaljenost|}}}|{{{Ugaona udaljenost}}} }}
|zaglavlje23 =
|oznaka23 = [[Dužina ulaznog čvora]]
|podaci23 = 110.28683°
|zaglavlje24 =
|oznaka24 = [[Dužina periapsisa]]
|podaci24 = {{#if: {{{Dužina periapsisa|}}}|{{{Dužina periapsisa}}} }}
|zaglavlje25 =
|oznaka25 = [[Vrijeme periapsisa]]
|podaci25 = {{#if: {{{Vrijeme periapsisa|}}}|{{{Vrijeme periapsisa}}} }}
|zaglavlje26 =
|oznaka26 = [[Argument perihela]]
|podaci26 = 113.76349°
|zaglavlje27 =
|oznaka27 = [[Poluamplituda]]
|podaci27 = {{#if: {{{Poluamplituda|}}}|{{{Poluamplituda}}} }}
|zaglavlje28 =
|oznaka28 = [[Prirodni satelit]]
|podaci28 = da
|zaglavlje29 =
|oznaka29 = Broj [[Prirodni satelit|satelita]]
|podaci29 = 5
|zaglavlje30 = Fizikalne osobine
|oznaka30 =
|podaci30 =
|zaglavlje31 =
|oznaka31 = Dimenzije
|podaci31 = {{val|1185|10|u=km}}<ref name=NewHorizons_PlutoSize />
|zaglavlje32 =
|oznaka32 = [[Poluprečnik]]
|podaci32 = {{#if: {{{Poluprečnik|}}}|{{{Poluprečnik}}} }}
|zaglavlje33 =
|oznaka33 = [[Ekvator]]ijalni poluprečnik
|podaci33 = {{#if: {{{Ekvatorijalni poluprečnik|}}}|{{{Ekvatorijalni poluprečnik}}} }}
|zaglavlje34 =
|oznaka34 = [[Geografski pol|Polarni]] poluprečnik
|podaci34 = {{#if: {{{Polarni poluprečnik|}}}|{{{Polarni poluprečnik}}} }}
|zaglavlje35 =
|oznaka35 = [[Elipticitet]]
|podaci35 =
|zaglavlje36 =
|oznaka36 = Obim
|podaci36 = {{val|6.97|e=9|u=km3}}{{efn|name=Volume}}
|zaglavlje37 =
|oznaka37 = Površina
|podaci37 = {{#if: {{{Površina|}}}|{{{Površina}}} }}
|zaglavlje38 =
|oznaka38 = [[Zapremina]]
|podaci38 = {{#if: {{{Zapremina|}}}|{{{Zapremina}}} }}
|zaglavlje39 =
|oznaka39 = [[Težina|Masa]]
|podaci39 = {{#if: {{{Masa|}}}|{{{Masa}}} }}
|zaglavlje40 =
|oznaka40 = Prosječna gustoća
|podaci40 = {{#if: {{{Prosječna gustoća|}}}|{{{Prosječna gustoća}}} }}
|zaglavlje41 =
|oznaka41 = Ekvatorijalna površinska [[gravitacija]]
|podaci41 = {{val|0.620|}} m/s<sup>2</sup>{{efn|name=Surface gravity}}
|zaglavlje42 =
|oznaka42 = [[Brzina oslobađanja]]
|podaci42 = 1,212 km/s{{efn|name=Escape velocity}}
|zaglavlje43 =
|oznaka43 = Period rotacije
|podaci43 = −6.387230 d<br>6 dana, 9 sati, 17 minuta, 36 sekundi
|zaglavlje44 =
|oznaka44 = Siderički period rotacije
|podaci44 = {{#if: {{{Siderički period rotacije|}}}|{{{Siderički period rotacije}}} }}
|zaglavlje45 =
|oznaka45 = Ekvatorijalna brzina rotacije
|podaci45 = 47.18&nbsp;km/h
|zaglavlje46 =
|oznaka46 = Osni nagib
|podaci46 = {{val|119.591|0.014|u=°}}<ref name="BuieGrundyYoung_2006" />
|zaglavlje47 =
|oznaka47 = [[Rektascenzija]] sjevernog pola
|podaci47 = {{#if: {{{Rektascenzija sjevernog pola|}}}|{{{Rektascenzija sjevernog pola}}} }}
|zaglavlje48 =
|oznaka48 = Deklinacija sjevernog pola
|podaci48 = 132.993°<ref name="Archinal" />
|zaglavlje49 =
|oznaka49 = Ekliptična geografska širina
|podaci49 = {{#if: {{{Ekliptična geografska širina|}}}|{{{Ekliptična geografska širina}}} }}
|zaglavlje50 =
|oznaka50 = Ekliptična geografska dužina
|podaci50 = {{#if: {{{Ekliptična geografska dužina|}}}|{{{Ekliptična geografska dužina}}} }}
|zaglavlje51 =
|oznaka51 = [[Albedo]]
|podaci51 = 0,49 do 0,66 ([[geometrijski albedo|geometrijski]], varijacija do 35%)<ref name="Hamilton" />
|zaglavlje52 =
|oznaka52 = [[Temperatura]]
|podaci52 = {{#if: {{{Temperatura|}}}|{{{Temperatura}}} }}
|zaglavlje53 =
|oznaka53 = [[Temperatura]] na površini
|podaci53 = −229&nbsp;°C
|zaglavlje54 =
|oznaka54 = Spektralna klasa
|podaci54 =
|zaglavlje55 =
|oznaka55 = [[Prividna magnituda]]
|podaci55 = 13,65<ref name="Pluto Fact Sheet" /> do 16,3<ref name="AstDys-Pluto" /> <br />
|zaglavlje56 =
|oznaka56 = [[Apsolutna magnituda]] (H)
|podaci56 = −0.7<ref name="jpldata" />
|zaglavlje57 =
|oznaka57 = [[Ugaoni prečnik]]
|podaci57 = {{#if: {{{Ugaoni prečnik|}}}|{{{Ugaoni prečnik}}} }}
|zaglavlje58 = {{#if: {{{Pritisak|}}}{{{Skalarna visina|}}}{{{Atmosferski sastav|}}}|Osobine atmosfere }}
|oznaka58 =
|podaci58 =
|zaglavlje59 =
|oznaka59 = Pritisak
|podaci59 = {{#if: {{{Pritisak|}}}|{{{Pritisak}}} }}
|zaglavlje60 =
|oznaka60 = Skalarna visina
|podaci60 = {{#if: {{{Skalarna visina|}}}|{{{Skalarna visina}}} }}
|zaglavlje61 =
|oznaka61 = Atmosferski sastav
|podaci61 = [[dušik]], [[metan]], [[ugljični dioksid]]<ref name="Physorg April 19, 2011" />
|zaglavlje62 = {{#if: {{{Fotosferski sastav|}}}|Osobine fotosfere }}
|oznaka62 =
|podaci62 =
|zaglavlje63 =
|oznaka63 = Fotosferski sastav
|podaci63 = {{#if: {{{Fotosferski sastav|}}}|{{{Fotosferski sastav}}} }}

|ispodstil =
|ispod =
}}
'''Pluton''' (službena oznaka ''134340 Pluto'') je [[patuljasti planet]] [[Kajperov pojas|Kuiperova pojasa]], pojasa [[Trans-neptunski objekt|trans-neptunskih objekta]]. To je najveći i drugi najmasivniji patuljasti planet [[Sunčev sustav|Sunčeva sustava]], te deveti najveći i deseti najmasovniji poznati objekt koji kruži oko [[Sunce|Sunca]]. Po volumenu je najveći poznati trans-neptunski objekt ili ima manju masu od [[Eris]]a, patuljaste planete u [[rasejani disk|rasejanom disku]]. Poput i drugih objekata Kuiperova pojasa, Pluton je sastavljen od leda i kamena,<ref name="Wiley-2005" /> te je relativno malen—posjeduje tek oko 1/6 mase i 1/3 volumena [[mjesec]]a. Ima razmjerno [[Ekscentricitet orbite|ekscentričnu]] i nakrivljenu putanju u rasponu od 30 do 49 [[astronomska jedinica|astronomskih jedinica]] (AJ), odnosno između 4,4 i 7,3 milijarde km udaljenosti od Sunca. To znači da se Pluton povremeno približi bliže Suncu od [[Neptun (planeta)|Neptuna]], ali stabilna [[orbitalna rezonanca]] je spriječava od sudara. 2014., Pluton je bio na udaljenosti od 32,6 AJ od Sunca. Svjetlost Sunca treba 5,5 sati da bi stigla do Plutona pri srednjoj udaljenosti od 39,4 AJ.<ref name=lighttraveltime />

Plutona je 1930. otkrio [[Clyde Tombaugh]], te je sve do 24. 8. 2006. bio smatran devetim [[planet]]om Sunčevog sustava, kada je na konferenciji [[IAU]] u [[Prag]]u usvojena definicija planeta koja isključuje Pluton, te je prihvaćen pojam "patuljasti planet". Naime, nekoliko većih objekata je u međuvremenu otkriveno u Kuiperovu pojasu, poput Erisa, koji ima 27% više mase od Plutona. [[Međunarodna astronomska unija]] (MAU) je stoga 2006. definirala pojam "planet" po prvi puta. Ova definicija je isključila Pluton koji je posao patuljasti planet, odnosno "[[plutoid]]".<ref name="BBC-Akwagyiram 2005-08-02" /> Neki astronomi ipak smatraju da bi Pluton trebalo kategorizirati kao planet.<ref name="Gray 2008-08-10" /><ref name=chihuahuaisdog /><ref name="News.discovery.com" />

Srednji [[polumjer]] mu iznosi 1195&nbsp;km, a [[masa]] 1,25 &times; 10<sup>22</sup> kg. Pluton je manji od svih 8 planeta, kao i od sedam [[prirodni satelit|prirodnih satelita]]: [[Mjesec]]a, [[Io (mjesec)|Ioa]], [[Europa (mjesec)|Europe]], [[Ganimed (mjesec)|Ganimeda]], [[Kalisto (mjesec)|Kalista]], [[Titan (mjesec)|Titana]] i [[Triton (mjesec)|Tritona]].

Najveći Plutonov [[prirodni satelit]], [[Haron (mjesec)|Haron]], neobičan je po tome što je najveći satelit u odnosu na matično tijelo u Sunčevom sustavu, tako da se Haron ne okreće oko Plutona nego se i Pluton i Haron okreću oko zajedničkog centra rotacije koji se nalazi između Plutona i Harona. Zbog toga ih mnogi znanstvenici i danas smatraju [[dvostruki planet|dvostrukim planetom]]. Pluton je jedva moguće vidjeti amaterskim [[teleskop]]om – njegova prividna [[magnituda (astronomija)|magnituda]] od oko 13,8 zahtjeva promjer objektiva najmanje 200&nbsp;mm.

[[Masa]] mu je 400 puta manja od Zemljine. [[Ophodno vrijeme]] Plutona oko Sunca iznosi 247,68 godina. Oko Pluton kruži pet prirodnih satelita: [[Haron (mjesec)|Haron]], [[Nikta (mjesec)|Nikta]], [[Hidra (mjesec)|Hidra]], [[Kerber (mjesec)|Kerber]] i [[Stiks (mjesec)|Stiks]].<ref name="Showalter" /> S jedinim od njih, Haronom, tvori bliski dvojni sustav; vrtnja obaju tijela sinkronizirana je s periodom obilaska Harona od 6,387 dana.<ref name="Olkin_2003" /><ref name="IAU Pluto" /> Pluton je sleđeno tijelo s temperaturom površine oko –220&nbsp;°C, na kojem su opaženi [[dušik]], [[metan]] i [[ugljikov monoksid]].

Tombaugh je otkrio Plutona na temelju analize [[perturbacija]] u gibanju [[Uran]]a i Neptuna, koju su načinili [[William Henry Pickering]] i [[Percival Lowell]]. Smatra se da masa Plutona ni približno nije dovoljna da izazove perturbacije na temelju kojih je bio određen položaj do tada nepoznatoga nebeskoga tijela (greška je iznosila samo 5°), što bi značilo da je Pluton otkriven na temelju nepreciznog ili čak potpuno krivoga proračuna, to jest slučajno. Ime je dobio prema [[Pluton (mitologija)|Plutonu]], bogu podzemlja u rimskoj mitologiji.

Jula 2015., [[Svemirske letelice|svemirska letjelica]] ''[[New Horizons]]'' je postala prva ljudska letjelica koja je stigla do Plutona.<ref name="NYT-20150714-kc">{{cite web |last=Chang |first=Kenneth |title=NASA's New Horizons Spacecraft Completes Flyby of Pluto |url=http://www.nytimes.com/2015/07/15/science/space/nasa-new-horizons-spacecraft-reaches-pluto.html |date=14 .7. 2015 |work=[[New York Times]] }}</ref><ref name="AP-20150714">{{cite news |last=Dunn |first=Marcia |title=Pluto close-up: Spacecraft makes flyby of icy, mystery world |url=http://apnews.excite.com/article/20150714/us-sci--pluto-1a20f848e7.html |date=14. 7. 2015 |work=[[AP News]] }}</ref> Tijekom preleta istog, ''New Horizons'' je napravio nekoliko promatranja i mjerenja Plutona, kao i njegovih satelita, koji su dali vrijedne podatke sa toga do tad nedokučivog objekta.<ref name="NYT-20150706">{{cite web |last=Chang |first=Kenneth |title=Almost Time for Pluto’s Close-Up |url=http://www.nytimes.com/2015/07/07/science/space/almost-time-for-plutos-close-up.html |date=6. 7. 2015 |work=[[The New York Times]] }}</ref>

== Historija ==
=== Otkriće ===
{{Further|Trans-neptunski objekt}}

1840-ih, [[Urbain Le Verrier]] je koristio [[klasična mehanika|klasičnu mehaniku]] kako bi predvidio položaj tada neoktrivenog planeta [[Neptun (planet)|Neptuna]] nakon analiza peturbacija u putanji oko [[Uran]]a.<ref>{{cite book |title= Planet Quest: The Epic Discovery of Alien Solar Systems |url= https://archive.org/details/planetquestepicd0000cros_e7r2 | first=Ken|last=Croswell |location= New York |publisher= The Free Press |year=1997 |isbn= 978-0-684-83252-4 |page=[https://archive.org/details/planetquestepicd0000cros_e7r2/page/43 43]|ref=harv}}</ref> Daljnja promatranja Neptuna u kasnom 19. stoljeću su dovele astronome da razmatraju da je Uranovu putanju ometao još jedan planet izuzev Neptuna.

1906., [[Percival Lowell]]—bogataš iz Bostona koji je osnovao [[zvjezdarnica Lowell|zvjezdarnicu Lowell]] u [[Flagstaff, Arizona|Flagstaffu, Arizoni]], 1894.—je započeo opsežan projekt potrage za mogućim devetim planetom Sunčeva sustava, kojeg je nazvao "[[Planet X]]".<ref name="Tombaugh1946" /> Do 1909., Lowell i [[William Henry Pickering|William H. Pickering]] su predložili nekoliko koordinata za taj planet.<ref name="Hoyt" /> Lowell i njegova zvjezdarnica su provodili istraživanja sve do njegove smrti 1916., ali bez uspjeha. Nepoznato Lowellu, njegova istraživanja su snimila dvije slabe fotografije Plutona 19.3. i 7.4. 1915., ali ih nisu prepoznali.<ref name="Hoyt" /><ref name="Littman1990" /> Postoje 14 drugih zapažanja prije otkrića, od kojih je najstarija ona zvjezdarnice Yerkes Observatory 20. 8. 1909.<ref name="BuchwaldDimarioWild2000" />
[[Datoteka:Pluto system 2005 discovery images.jpg|left|thumb|282px|Fotografije Plutona i Harona, koji su vidljivi tek kao dvije svjetle točke u svemiru]]

Zbog 10-godišnjeg pravnog spora sa Constance Lowell, Percivaline udovice, koja je htjela oduzeti 1 milijun $ zvjezdarnice i dati tu svotu sebi, potraga za planetom X nije nastavljena sve do 1929.,{{sfn|Croswell|1997|loc=str. 50}} kada je upravitelj [[Vesto Melvin Slipher]] predao zadatak potrage za planetom X [[Clyde Tombaugh|Clydeu Tombaughu]], 23-godišnjem mladiću iz [[Kanzas]]a koji je upravo stigao u zvjezdarnicu nakon što je zadivio Sliphera uzorkom astronomskih crteža.{{sfn|Croswell|1997|loc=str. 50}}

Tombaughov zadatak je bio sustavno fotografirati noćno nebo u paru fotografija, potom istražiti svaki par i vidjeti da li se pojavila promjena položaja. Uz pomoć treptajnog uspoređivača, brzo je mijenjao poglede svake slike kako bi stvorio iluziju pokreta bilo kakvog objekta između fotografija. 18.2. 1930., nakon gotovo godinu dana potrage, Tombaugh je otkrio mogući pokretni objekt na fotografijama snimljenih između 23. i 29.1. Slika slabije kvalitete, snimljena 21.1., pomogla je potvrditi nalaz. {{sfn|Croswell|1997|loc=str. 52}} Nakon daljnjih fotografija koje su potvrdile otkriće, vijesti o novom planetu su su poslane zvjezdarnici [[Univerzitet Harvard|sveučilišta Harvard]] 13.3. 1930.<ref name="Hoyt" />

=== Ime ===
Vijest o otkriću se brzo proširilo diljem svijeta. zvjezdarnica Lowell, koja je imala pravo nazvati novi objekt, je dobila preko 1.000 sugestija o imenu diljem svijeta, a među predloženim nazivima su bili Atlas i Zimal.<ref name="pluto guide" /> Tombaugh je predložio Sliphera da brzo smisli ime objektu prije nego ga netko preduhitri.<ref name="pluto guide" /> Constance Lowell je predložila ''[[Zeus]]a'', potom ''Percival'' i na kraju ''Constance''. Sugestije nisu prošle.<ref name="Mager" />

Naziv Pluton, prema [[Pluton (mitologija)|bogu podzemnog svijeta]], prva je predložila [[Venetia Burney]] (1918–2009), tada 12-godišnja djevojčica iz [[Oxford]]a, Engleske, koju je zanimala klasična [[mitologija]].<ref name="Venetia" /> U razgovoru je to predložila svojem djedu, [[Falconer Madan|Falconeru Madanu]], bivšem knjižničaru u Harvardu, koji je to pak proslijedio profesoru [[Herbert Hall Turner|Hervertu Hallu Turneru]].<ref name="Venetia" />

Objekt je službeno dobio naziv 24. 3. 1930.<ref name="The Times 27 May 1930" /><ref name="NYTimes 25 May 1930" /> Svaki član zvjezdarnice Lowell je imao pravo glasovati o tri prijedloga: [[Minerva]] (što je već bilo ime asteroida), [[Kron (Titan)|Kron]] (predložio ga je nepopularni astronom [[Thomas Jefferson Jackson See]]), i Pluton. Pluton je dobio sve glasove.{{sfn|Croswell|1997|loc=str. 54–55}} Ime je objavljeno 1. 5. 1930.<ref name="Venetia" /> Kada je to čuo, Madan je Venetiji dao £5 kao oblik nagrade.<ref name="Venetia" />

Izbor za to ime leži u tome da su prva dva slova Plutona inicijali Percivala Lowella, a Plutonov [[planetarni simbol]], [[Datoteka:Pluto monogram (fixed width).svg|20px|{{Unicode|♇}}]] ([[Unicode]] U+2647 ♇),<ref>{{cite book |editor=John Lewis |date=2004 |title=Physics and chemistry of the solar system |edition= 2 |page=64 |publisher=Elsevier}}</ref> je [[monogram]] sastavljen od slova 'PL'.<ref name="JPL/NASA Pluto's Symbol" /> Drugi simbol, [[Datoteka:Pluto symbol (large orb, fixed width).svg|20px|⯓]] (U+2BD3 ⯓),<ref>{{cite web |url= https://www.jpl.nasa.gov/infographics/what-is-a-dwarf-planet |author= JPL/NASA |date= 2015-04-22  |website= Jet Propulsion Laboratory |title= What is a Dwarf Planet? |access-date= 2022-01-19}}</ref> podsjeća na Neptunov ([[Datoteka:Neptune symbol (fixed width).svg|20px|♆]]), ali ima krug umjesto središnjeg zupca.

Ime je prihvatila popularna kultura. 1930., [[Walt Disney]] je navodno dobio nadahnuće od toga planeta da uz [[Mickey Mouse]]a stvori i lik psa zvanog [[Pluto (Disney)|Pluto]], iako animator [[Ben Sharpsteen]] tvrdi da ne može to potvrditi.<ref name="Heinrichs2006" /> 1941., [[Glenn T. Seaborg]] je novo stvoren [[kemijski element]] [[plutonij]] nazvao prema Plutonu, prema tradiciji da se elementi nazivaju prema novo oktrivenim planetima ([[uranij]], [[neptunij]].<ref name="ClarkHobart2000" />

Većina jezika koristi naziv "Pluto" u raznim transliteracijama.{{efn|U srpskohrvatskom, zove se "Pluton", ne "Pluto".}} U japanskom, [[Houei Nojiri]] je predložio prijevod {{nihongo3|"Zvijezda boga podzemlja"|冥王星|Meiōsei}}, a to je posuđeno i na kineskom, korejskom i vijetnamskom.<ref name="RenshawIhara2000" /><ref name="nineplan" /><ref name="Bathrobe" /> Neki jezici u [[Indija|Indiji]] koriste naziv Pluton, dok drugi, poput [[hindi]] jezika, koriste naziv ''[[Yama]]'', čuvara pakla u hinduističkoj i budističkoj mitologiji, kao i vijetnamski.<ref name="nineplan" /> [[Polinezijski jezici]] isto koriste domaće nazive za bogove podzemlja, poput ''[[Whiro]]'' na [[maorski jezik|maorskom]] .<ref name="nineplan" />

=== Planet X diskreditiran ===
Jednom otkriven, Plutonova udaljenost je dovela do sumnji da se radi o Lowellovom planetu X.<ref name="Tombaugh1946" /> Procjene u Plutonovoj masi su revidirane prema niže tijekom 20. stoljeća- <ref>{{cite book|last1=Stern|first1=Alan|last2=Tholen|first2=David James|title=Pluto and Charon|date=1997|publisher=University of Arizona Press|isbn=978-0-8165-1840-1|pages=206–208}}</ref>

{| class="wikitable plainrowheaders" style="float: right; margin-right: 0; margin-left: 1em; text-align: center;"
|+ Procjena mase za Pluton
! scope="col" | godina
! scope="col" | masa
! scope="col" | procjena
|-
! scope="row" | 1931
| 1 Zemlja
| [[Seth Barnes Nicholson|Nicholson]] & [[Nicholas U. Mayall|Mayall]]<ref name="RAS1931.91" /><ref name="Nicholson et al 1930" /><ref name="Nicholson et al 1931" />
|-
! scope="row" | 1948
| 0.1 (1/10) Zemlje
| [[Gerard Kuiper|Kuiper]]<ref name="Kuiper 10.1086/126255" />
|-
! scope="row" | 1976
| 0.01 (1/100) Zemlje
| [[Dale Cruikshank|Cruikshank]], <!-- Carl -->Pilcher, & [[David Morrison (astrophysicist)|Morrison]]{{sfn|Croswell|1997|loc=str. 57}}
|-
! scope="row" | 1978
| 0.002 (1/500) Zemlje
| [[James W. Christy|Christy]] & [[Robert Sutton Harrington|Harrington]]<ref name="ChristyHarrington1978" />
|-
! scope="row" | 2006
| 0.00218 (1/459) Zemlje
| [[Marc W. Buie|Buie]] et al.<!-- William M. Grundy, Eliot F. Young, Leslie A. Young, S. Alan Stern --><ref name="BuieGrundyYoung_2006" />
|}
Astronomi su isprva smatrali da je njegova masa dovoljna da ima učinak na Neputun i Uran. 1931. smatralo se da Pluton ima istu masu kao i [[Zemlja]], no već 1948. je to revidirano te mu je masa smanjena na onu od Marsa.<ref name="Nicholson et al 1930" /><ref name="Kuiper 10.1086/126255" /> 1976., Dale Cruikshank, Carl Pilcher i David Morrison sa [[sveučilište Havaji|sveučilišta Havaji]] su po prvi put izračunali Plutonov [[albedo]], i utvrdili da se poklapa sa onim za [[metan]]ov led; to je značilo da bi Pluton morao biti izvanredno svjetao za svoju veličinu te stoga nije mogao imati više od 1% mase Zemlje.{{sfn|Croswell|1997|loc=str. 57}} (Plutonov albedo je {{nowrap|1.3–2.0}} puta veći od Zemljinog.<ref name="Pluto Fact Sheet" />)

1978., oktriće Plutonova satelita [[Haron (mjesec)|Harona]] je dozvolila mjerenje Plutonova mase po prvi put: otprilike 0,2% Zemljine mase, što je premalo da opravda odstupanje Uranove putanje. Dalnja istraživanja za planetom X, koje je između ostalog vodio i [[Robert Sutton Harrington]],<ref name="SeidelmannHarrington1988" /> nisu dovela do rezultata. 1992., [[E. Myles Standish|Myles Standish]] je iskoristio podatke ''[[Voyager 2|Voyagera 2]]''' koji je preletio pokraj Neptuna 1989., a koja su smanjila Neptunovu masu za 0,5%—količina usporediva sa Marsom—kako bi izračunao njegov gravitacijski učinak na Uran. Sa novim podacima, odstupanja su nestala, a time i potreba za planetom X.<ref name="Standish1993" /> Danas se većina znanstvenika slaže da planet X ne postoji.<ref name="Standage2000" /> Lowell je previdio putanju planeta X 1915. što je bilo vrlo blizu Plutonovoj putanji tog vremena; [[Ernest W. Brown]] je ubrzo nakon otkrića Plutona zaključio da je to bila slučajnost,<ref name="Tenn1994" /> sa čime se mnogi slažu.<ref name="Standish1993" />

=== Klasifikacija ===

Od 1992. nadalje, otkriveni su mnogi objekti oko Plutona, a koji ukazuju da je Pluton dio populacije objekata koji se zove [[Kuiperov pojas]]. Ovo je njegov status planeta učinilo spornim. Ravnatelji muzeja i planetarija su povremena stvarali kontroverze kada su uklonili Pluton iz svojih modela Sunčeva sustava. Planetarij Hayden je ponovno otvoren u februaru 2000. nakon obnove, te prikazao model od samo osam planeta, što je dovršilo do naslovnica novina.<ref name="Tyson2001" />

Kako su u tom području otkriveni objekti iste veličine Plutona, smatralo se da bi Pluton trebalo ponovno klasificirati kao jedan od objekata Kuiperova pojasa, kao što su i [[1 Ceres]], [[2 Pallas|Pallas]], [[3 Juno|Juno]] i [[4 Vesta|Vesta]] s vremenom izgubili svoj status planeta nakon otkrića raznih [[asteroid]]a. 29. 7. 2005., otkriće novog trans-neptunskog objekta, [[Eris]]a, je dovelo do toga da mnogi shvate da je isti veći od Plutona. To je bio tada najveći objekt otkriven u Sunčevu sustavu od [[Triton (mjesec)|Tritona]] 1846. Njegovo otkriće i mediji su ga isprva nazvali "desetim planetom", iako tada nije bilo dogovora akademičara oko toga.<ref name="NASA-JPL press release 07-29-2005" /> Drugi su otkriće Erisa smatrali najsnažnijim astronomskim dokazom da se Pluton mora nanovo klasificirati kao patuljasti planet.<ref name="what" />

=== Klasifikacija MAU-a ===

Rasprava je dovela do toga da je [[Međunarodna astronomska unija]] (MAU) 2006. predstavila [[Definicija planeta Međunarodne astronomske unije|novu definiciju planeta]]. Prema toj rezoluciji, postoje tri uvjeta da bi objekt postao planet:
# objekt mora biti u putanji oko Sunca
# objekt mora biti dovoljno masivan da ga zaobli vlastita gravitacija. Odnosno, vlastita gravitacija ga mora dovesti u [[Hidrostatička ravnoteža|hidrostatičku ravnotežu]]
# mora pomesti susjedstvo oko svoje putanje<ref name="IAU2006 GA26-5-6" /><ref name="IAU0603" />

Pluton nije udovoljio trećem uvjetu, pošto je njegova masa tek 0,07 puta mase drugih objekata u putanji (Zemljina masa je primjerice 1,7 milijuna puta preostale mase u svojoj vlastitoj orbiti).<ref name="what" /><ref name="IAU0603" /> MAU je isto tako odlučio da se tijela poput Plutona nazovu [[patuljasti planet]]. 13. 9. 2006., MAU je uključila Pluton i Eris, kao i njegov mjesec [[Dysnomija]], u svoj [[katalog patuljastih planeta]], dajući im službene oznake "(134340) Pluto", "(136199) Eris" i "(136199) Eris I Dysnomia".<ref name="IAUC 8747" /> Da je Pluton tako kasificiran prilikom otkrića, vjerojatno bi dobio oznaku 1164, prema asteroidu [[1163 Saga]] koji je otkriven mjesec dana ranije.<ref>{{cite web|url=http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi#top|title=JPL Small-Body Database Browser|publisher=California Institute of Technology}}</ref>

Pojavio se otpor u astronomskoj zajednici zbog te odluke.<ref name="geoff2006c" /><ref name="Ruibal-1999" /><ref name="Britt-2006" /> [[Alan Stern]], glavni istraživač [[NASA|NASINE]] misije ''[[New Horizons]]'' za Pluton, je javno osudio rezoluciju MAU-a, i izjavio da "defincija smrdi, zbog tehničkih razloga".<ref name="geoff2006a" /> Stern je smatrao da bi prema toj novoj definiciji i Zemlja, Mars, [[Jupiter]] i Neptun bili isključeni, pošto dijele putanju sa asteroidima.<ref name="newscientistspace" /> Smatrao je da bi se svi veći sferični sateliti, pa i [[mjesec]], trebali smatrati planetama.<ref name="News.discovery.com" /> Drugi njegov argument je bio da, pošto je manje od 5% astronoma glasovalo za tu odluku, one ne predstavlja cijelu astronomsku zajednicu.<ref name="newscientistspace" /> [[Marc W. Buie]], tada u zvjezdarnici Lowell, je pokrenuo peticiju protiv te defincije.<ref name="Buie2006 IAU response" /> Drugi su podržali MAU. [[Michael E. Brown|Mike Brown]], koji je otkrio Eris, je izjavio: "tijekom cijele ove lude, cirkusantske procedure, nekako se došlo do ispravnog odgovora. Dugo vremena se nadziralo. Znanost samu sebe ispravlja, čak i kada su u pitanju jake emocije".<ref name="Overbye2006" />

Odjek javnosti na odluku MAU-a bio je podvojen. Iako su mnogi prihvatili ovu drugačiju klasifikaciju, neki su htjeli poništiti tu odluku uz pomoć online peticija koje su trebale pritisnuti MAU da razmisli još jednom o odluci. Rezolucija nekih članova [[Državna skupština Kalifornije|Državne skupštine Kalifornije]] je odluku MAU-a prozvalo "znanstvenom [[Hereza|herezom]]".<ref name="DeVore2006" /> Predstavnici doma savezne države [[Novi Meksiko]] su usvojili rezoluciju u čast Tombaughu, dugotrajnom stanovniku te savezne države, koja je navodila da će "Pluton uvijek biti smatran planetom iznad neba Novog Meksika te da je 13. 3. 2007. dan planeta Plutona."<ref name="Holden2007" /><ref name="Gutierrez2007" /> [[Senat Illinoisa]] usvojio je sličnu rezoluciju 2009., na temelju toga da je Clyde Tombaugh rođen u [[Illinois]]u. Rezolucija je navela da je Pluton "nepravedno unazađen u patuljasti planet" od MAU-a.<ref name="ILGA SR0046" /> Drugi su izrazili nesuglasje sa odlukom zbog emotivnih razloga te da će i dalje smatrati Pluton planetom.<ref name="Sapa-AP" />

2006, prilikom 17. glasovanja za riječ godine, [[Američko društvo dijalekta]] je to čast dalo riječi "plutoniziran", što znači "sniziti, unazaditi nekoga ili nešto".<ref name="msnbc" />

Istraživači na obje strane rasprave su se okupili 14–16. 8. 2008., na [[Johns Hopkins University|sveučilištu Johns Hopkins]] radi konferencije o definiciji planeta.<ref name="Minkel2008" /> Nazvana "Velika rasprava o planetima",<ref name="The Great Planet Debate" /> konferencija je objavila priopćenje za medije gdje navodi da nema dogovora o definiciji planeta.<ref name="PSIedu press release 2008-09-19" /> Mau je 11.6. 2008. objavila da će termin "[[plutoid]]" označavati Pluton i druge objekte koje imaju [[velika poluosa|veliku poluos]] koja je veća od Neptuna i dovoljno mase da budu gotovo sferičnog oblika.<ref name="IAU0804" /><ref name="Discover 2009-JANp76" /><ref name="Science News, July 5, 2008 p. 7" />

== Putanja i rotacija ==
{{multiple image
 |direction=vertical
 |align=right
 |width=225
 |image1=Plutoorbit1.5sideview.gif
 |image2=TheKuiperBelt Orbits Pluto Polar.svg
 |image3=A Moon over Pluto (Close up).gif
 |caption1=Orbita Plutona (crveno) koja prikazuje njegovu veliku inklinaciju u odnosu na ravnu orbitu drugih planeta.
 |caption2=Orbita Plutona (crveno) gledano odozgo, u odnosu na orbitu Neptuna (plavo), te kako je zbog ekscentriciteta Pluton stoga povremeno bliži Suncu. 
 |caption3=Slike Harona koji kruži oko Plutona, koje je snimio ''New Horizons'' 2015.
}}

Plutonu treba 248 Zemljinih godina da jednom obiđe oko Sunca. Njegove orbitalne karakteristike su značajno drugačije u odnosu na druge planete, koje imaju putanje u obliku kruga koji je [[ravan]] u odnosu na [[ekliptika|ekliptiku]]. U usporedbi s njima, Pluton ima veliku [[inklinacija|inklinaciju]] putanje (preko 17°) i umjeren [[ekscentricitet orbite]]. Ovaj ekscentricitet znači da manja regija Plutonove putanje leži bliže Suncu od [[Neptun (planet)|Neputuna]]. [[Težište]] Pluton-Haron došao je do [[apsida (astronomija)|apside]] 5.9. 1989.,<ref name="jpl-ssd-horizons" />{{efn|name=Perihelion}} te je bio zadnji put bliže Suncu od Neptuna između 7.2. 1979. i 11.2. 1999.<ref name="pluto990209" />
Dugoročno, Plutonova orbita je [[teorija kaosa|kaotična]]. Iako komjuterske simulacije mogu predvidjeti njegov položaj i po nekoliko milijuna godina, nakon intervala dužih od 10–20 milijuna godina, proračuni postaju spekulativni: Pluton je osjetljiv na nemjerljive male detalje Sunčeva sustava, teško predvidivih faktora koji bi mogli poremetiti njegovu orbitu.<ref name="sussman88" /><ref name="wisdom91" />

=== Odnos sa Neptunom ===

Iako se orbita Plutona naizgled kosi sa Neputonovom, ta dva objekta putuju tako da se nikada ne mogu sudariti ili čak približiti. Postoji nekoliko razloga tome.

Prvo, njihove orbite se ne križaju. Kada je Pluton najbliže Suncu, gledano odozgo, također je najdalje od Neptunova puta. Pluton prolazi oko 8 [[astronomska jedinica|AJ]] od Neptuna, čime se psriječava sudaranje.<ref name="huainn01" /><ref name="Hunter2004" /><ref name="malhotra-9planets" /> Plutonova orbitalna pozicija je odvojena od Neptunove za preko 21°.<ref name="Williams2010" />

Ovo je već dovoljno da zaštiti Pluton; [[perturbacija]] planeta (osobito Neptuna) mogla bi poremetiti Plutonovu putanju (npr. [[zakret perihela]]) tijekom milijuna godina, čime bi sudar postao moguć. Pluton leži u [[orbitalna rezonanca|orbitalnoj rezonanci]] od 2:3 u odnosu na Neptun; za svake dvije orbite koje Pluton napravi oko Sunca, Neptun ih napravi tri. Dva objekta se potom vrate na prvotne pozicije i ciklus se ponavlja, a to traje svakih 500 godina. Kad je god Pluton bliži [[perihel]]u, Neptun je preko 50° ''iza'' Plutona. Kada Pluton dođe u drugi perihel, Neptun će dovršiti jedan i pol oko vlastite orbite, te će biti na sličnoj udaljenosti ''ispred'' Plutona. Minimalna udaljenost Plutona i Neptuna je preko 17&nbsp;AJ, što je više i od Plutonove udaljenosti od [[Uran]]a (11&nbsp;AJ).<ref name="malhotra-9planets" />

Ovaj omjer od 2:3 je vrlo stabilan, te traje već milijunima godina.<ref name="sp-345" /> Stoga, čak i da Plutonova putanja nije nagnuta, opet se ne bi mogli sudariti.<ref name="malhotra-9planets" />

=== Drugi čimbenici ===

Razna istraživanja ukazuju da tijekom milijuna godina, odnos Plutona i Neputuna se ne mijenja.<ref name="huainn01" /><ref name="williams71" /> Postoje i drugi čimbenici stabilnosti.

Prvo, Plutonov [[argument perihela]], kut između točke gdje križa ekliptiku i točka kada je najbliže Suncu, [[libracija|librarira]] oko 90°.<ref name="williams71" /> To znači da kada je najbliže Suncu, isto je tako najdalje iznad ravnine Sunčeva sustava, čime se spriječava sudar sa Neptunom.<ref name="huainn01" /> U odnosu na Neptun, amplituda libracije je 38°, te je tako kutno odvajanje Plutonova perihela u odnosu na Neptunovu uvijek veće od 52° {{nowrap|(90°–38°)}}. Najbliža takva kutna odvojenost događa se svakih 10.000 godina.<ref name="sp-345" />

Drugo, longituda rastućeg čvora između dva tijela—točke gdje križaju ekliptiku—je u praktičkom skladu sa gornjom libracijom. Kada su dvije longitude iste, Plutonov perihel leži točno 90°, te je najbliže Suncu kada je najviše iznad Neptunove orbite. ovo je poznato kao ''1:1 super-rezonanca''. Svi [[plinoviti div|plinoviti planeti]], osobito Jupiter, igraju ulogu u stvaranju te super-rezonance.<ref name="huainn01" />

Kako mu se mijenja orbita, Pluton dovoljno usporava, a Neptun dovoljno ubrzava, tako da Neptun počinje sustizati Pluton na suprotnoj strani orbite (u blizini suprotne pozicije). Proces potom ulazi u suprotnost, i Pluton gubi [[moment impulsa]] prema Neptunu, sve dok se Pluton dovoljno ne ubrza da opet počne sustizati Neputonovu izvornu poziciju. Cijelom procesu treba oko 20.000 godina da se dovrši.<ref name="malhotra-9planets" /><ref name="sp-345" />

=== Rotacija ===

Plutonov [[period rotacije]], odnosno njegov dan, traje 6,39 [[Zemlja|Zemljinih]] dana.<ref name="axis" /> Poput Urana, i Pluton rotira sa strane orbitalne ravnine, pošto mu je osni nagib 120°, pa su njegove godišnja doba ekstremna; prilikom [[solsticij]]a, 1/4 njegove površine je u stalnom danu, dok je druga 1/4 u stalnoj noći.<ref name="oregon" /> Danje svjetlo na Plutonu je slabo, i slično Zemljinom sumraku; NASA je objavila izračun "Plutonovo vrijeme" koji utvrđuje kada je svjetlo na Zemlji ekvivalent onom na Plutonu po danu. Primjerice, 13.7. 2015. to je bilo u 20:38,<ref>{{cite web|url=http://solarsystem.nasa.gov/plutotime/|title=Pluto Time|publisher=NASA Solar System Exploration|accessdate=13 July 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.nasa.gov/feature/nasa-lets-you-experience-pluto-time-with-new-custom-tool|title=NASA Lets You Experience “Pluto Time” with New Custom Tool|date=5.6. 2015|publisher=NASA|access-date=2015-07-16|archive-date=2019-02-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20190206150451/https://www.nasa.gov/feature/nasa-lets-you-experience-pluto-time-with-new-custom-tool}}</ref> četiri minute nakon zalaska sunca u 20:34.<ref>{{cite web|url=http://www.esrl.noaa.gov/gmd/grad/solcalc/|title=NOAA Solar Calculator|publisher=NOAA Earth System Research Laboratory Global Monitoring Division|}}</ref>

=== Kvazisatelit ===

Najmanje jedno tijelo, {{mpl|(15810) 1994 JR|1}}, je [[kvazisatelit]] Plutona, specifičan tip orbitalne konfiguracije.<ref name="quasi" /> Bio je kvazisatelit Plutona gotovo 100.000 godina te će ostati tako još 250.000. Ovo kvazisatelitsko ponašanje je periodično u vremenskom rasponu od 2 milijuna godina<ref name="quasi" /><ref name="S&T" /> Moguće je da ih Pluton ima još.

== Geologija ==

{{multiple image
 |direction = vertical
 |align = right
 |width = 225
 |image1=PlutoMapFeatures-Updated-20150727a.jpg
 |image2=PlutoColorMap HST2002-2003.jpg
 |image3=Internal Structure of Pluto.jpg
 |caption1=''New Horizons'' je napravio kartu Plutonove površine
 |caption2=[[Hubbleov svemirski teleskop|Hubbleova]] karta Plutonove površine
 |caption3=Teoretska struktura Plutona<ref name="Hussmann2006" />{{Unbulleted list|'''1.''' smrznuti dušik<ref name="tobias" />|'''2.''' led| '''3.''' stijene}}
}}

Zbog velike udaljenosti od Zemlje, istraživanje Plutona je otežano. 14. 7. 2015., [[NASA|NASINA]] svemirska letjelica ''[[New Horizons]]'' je preletjela iznad Plutona čime je dala vrijedne informacije o istome.<ref name="NASA-20150115"/>

=== Površina ===

Plutonova površina se sastoji od 98% [[dušik]]ovog leda, sa tragovima [[metan]]a i [[ugljični dioksid|ugljičnog dioksida]].<ref name="tobias" /> Strana Plutona okrenuta Haronu sadrži više metanovog leda, dok suprotna strana sadrži više dušika i ugljičnog dioksida.<ref name="Boyle1999-MSNBC" /> Plutonova površina je različita i po bojama i po svjetlini.<ref name="Buie_2010 light curve" /> Pluton je jedan od najkontrastnijih tijela Sunčeva sustava, sa toliko kontrasta koliko i [[Saturn]]ov mjesec [[Japet (mjesec)|Japet]].<ref name="Buie_web_map" /> Boje sežu od crne, tamno narančaste i bijele.<ref name="Hubble2010" /> Plutonova boja sliči [[Io (mjesec)|Iju]] uz malo više narančaste boje, te je znatno manje crvenkast od [[Mars]]a.<ref name="Buie_2010 surface-maps" /> Značajna regija je blijeda te je dobila naziv "[[Srce (Pluton)|Srce]]".

=== Unutarnja struktura ===
Plutonova gustoča je {{val|2.03|0.06|u=g/cm3}}.<ref name="BuieGrundyYoung_2006" /> Zbog toga što bi raspad radioaktivnih elemenata zagrijalo led dovoljnom količinom da se stijene izdvoje od njega, znanstvenici su očekivali da će Plutonova unutarnja struktura biti diferencirana, sa stijenama smještenim u gustoj [[jezgra planeta|jezgri]] okruženoj [[mantl]]om leda. Promjer jezgre se procjenjuje na oko {{val|1700|u=km}}, 70% Plutonova promjera.<ref name="Hussmann2006" /> Moguće je da takvo zagrijavanje traje i danas, stvarajući [[ocean]]e tekuće vode nekih {{nowrap|100 do 180 km}} debelog ispod granice jezgre i mantla.<ref name="Hussmann2006" /><ref name="pluto.jhuapl Inside Story" />
[[Datoteka:NH-07-10-15-Pluto-FirstGeology-20150709.jpg|thumb|400px|center|Prvi znakovi geologije Plutona (9.7. 2015)]]

== Masa i veličina ==

{| class="wikitable floatright" style="margin-left: 12px; text-align: center;"
|+ Procjene veličine Plutona
! scope="col" | godina
! scope="col" | polumjer
! scope="col" | bilješke
|-
! scope="row" | 1993.
| 1195 (2390)&nbsp;km
| Millis, et al.<ref name="Millis 10.1006/icar.1993.1126" /> (ako nema magle)<ref name="Plutosize" />
|-
! scope="row" | 1993.
| 1180 (2360)&nbsp;km
| Millis, et al. (površina i magla)<ref name="Plutosize" />
|-
! scope="row" | 1994.
| 1164 (2328)&nbsp;km
| Young & Binzel<ref name="YoungBinzel 10.1006/icar.1994.1056" />
|-
! scope="row" | 2006.
| 1153 (2306)&nbsp;km
| Buie, et al.<ref name="BuieGrundyYoung_2006" />
|-
! scope="row" | 2007.
| 1161 (2322)&nbsp;km
| Young, Young, & Buie<ref name="Young2007" />
|-
! scope="row" | 2011.
| 1180 (2360)&nbsp;km
| Zalucha, et al.<ref name="Zalucha2011" />
|-
! scope="row" | 2014.
| 1184 (2368) km
| Lellouch, et al.<ref name="lellouch" />
|-
! scope="row" | 2015.
| 1185 (2370) km
| ''New Horizons'' mjerenja<ref name="NewHorizons_PlutoSize" />
|}
[[Datoteka:NH-SizeComparison-PlutoCharonEarth-20150713.jpg|thumb|left|250px|Usporedba veličine Plutona i SAD-a.]]
Plutonova masa je 1,31×10<sup>22</sup>&nbsp;kg, manje od 0,24 % one Zemlje,<ref name="Davies2001" /> a njegov promjer je 2.370&nbsp;km.<ref name="NewHorizons_PlutoSize">{{cite web |url=http://www.nasa.gov/feature/how-big-is-pluto-new-horizons-settles-decades-long-debate |title=How Big Is Pluto? New Horizons Settles Decades-Long Debate |publisher=NASA |date=13.7. 2015 |access-date=2015-07-16 |archive-date=2017-07-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170701005734/https://www.nasa.gov/feature/how-big-is-pluto-new-horizons-settles-decades-long-debate/ }}</ref> Njegova [[površina]] tla je 16.650.000&nbsp;km<sup>2</sup>,{{efn|name=Surface area}} otprilike malo manje od zajedničke površine [[SAD]]-a i [[Kanada|Kanade]]. Njegova [[gravitacija]] na površini je 0,063''g'' (usporedbe radi, Zemljina je 1''g'').

Otkriće Plutonova satelita [[Haron (mjesec)|Harona]] 1978. omogućilo je utvrđivanje mase sustava Pluton–Haron uz pomoć [[Keplerovi zakoni|trećeg Keplerova zakona]]. To je omogućilo znanstvenicima da pobliže izračunaju promjer Pluton uz pomoć [[adaptivna optika|adaptivne optike]].<ref name="Close_2000" />
Pošto ima manje od 0,2 mjesečeva mase, Pluton je manje masivan od [[terestrička planeta|terestričkih planeta]], te je manje masivan od sedam satelita Sunčeva sustava, [[mjesec]]a, [[Io (mjesec)|Ioa]], [[Europa (mjesec)|Europe]], [[Ganimed (mjesec)|Ganimeda]], [[Kalisto (mjesec)|Kalista]], [[Titan (mjesec)|Titana]] i [[Triton (mjesec)|Tritona]]. Masa je puno manja prije nego se otkrio Haron.

Pluton ipak ima dvostruko veći promjer te je 12 puta masivniji od patuljastog planeta [[1 Ceres]]a, najvećeg poznatog objekta [[asteroidni pojas|asteroidnog pojasa]]. Manji je po masi od patuljastog planeta [[Eris]]a, trans-neptunskog objekta otkrivenog 2005., iako Pluton ima veći promjer od 2.370&nbsp;km (Eris ima tek 2.326&nbsp;km).<ref name="NewHorizons_PlutoSize" />

Utvrđivanje Plutonova veličine dugo je vremena bilo problematično zbog njegove atmosfere,<ref name="Young2007" /> i moguće magle od ugljikovodika.<ref name="Plutosize" /> Marta 2014., Lellouch, de Bergh et al. su objavili znanstvenu publikaciju u svezi omjera metana u Plutonovoj atmosferi, što je bilo dosljedno sa prethodnom pretpostavkom da je njegov promjer veći od 2.360&nbsp;km, a "najbolja procjena" bila je 2.368&nbsp;km.<ref name="lellouch" /> 13.7. 2015., ''New Horizons'' je napokon utvrdio da je Plutonov promjer 2.370&nbsp;km.<ref name=NewHorizons_PlutoSize />

== Atmosfera ==
Plutonova tanka [[atmosfera]] se sastoji od [[dušik]]a (N<sub>2</sub>), [[metan]]a (CH<sub>4</sub>) i [[ugljični monoksid|ugljičnog monoksida]] (CO), koji su u ravnoteži [[napon pare|napona pare]] na površini.<ref name="Croswell1992" /> Pritisak na površini seže od 6,5 do 24 [[Bar (jedinica)|μbar]] (0,65 do 2,4 [[Pascal (jedinica)|Pa]]),<ref name="atmosphere2009" /> što je otprilike 1.000.000 do 100.000 manje od pritiska Zemljine atmosfere. Plutonova eliptična orbita vjerojatno je imala velik utjecaj na atmosferu: kako se Pluton udaljuje od Sunca, njegova atmosfera se polagano smrzava. Kako se približava, temperatura na površini mu se povećava, čime uzrokuje [[Sublimacija|sublimaciju]] leda.<ref name="KerThan2006-CNN" />

Prisutnost metana, snažnog [[staklenički plinovi|stakleničkog plina]], stvara toplotnu inverziju, pri čemu je prosječna temperatura 36&nbsp;K toplija 10&nbsp;km iznad površine.<ref name="atmtemp" /> Niža atmosfera sadrži višu koncentraciju metana nego donja atmosfera.<ref name="atmtemp" />

Iako se Pluton udaljava od Sunca, 2002. pritisak atmosfere (0,3&nbsp;Pa) bio je viši nego 1988., jer je 1987. Plutonov južni pol izašao iz sjene nakon 120 godina, čime je izazvao dodatni izvor dušika da sublimira sa polarne regije. Trebati će desetljećima da se taj dušik kondenzira iz atmosfere, pošto se neprekidno smrzava na sada tamnoj strani sjevernog pola.<ref name="britty" />

== Sateliti ==

Pluton ima pet poznatih [[prirodni satelit|prirodnih satelita]]: [[Haron (mjesec)|Haron]], kojeg je prvi put 1978. otkrio [[James W. Christy|James Christy]]; [[Nix (mesec)|Nix]] i [[Hidra (mjesec)|Hidra]], otkriveni 2005.;<ref name="Gugliotta2005" /> [[Kerberos]], otkriven 2011.;<ref name="P4" /> i [[Stiks (mjesec)|Stiks]], otkriven 2012.<ref name="hubblesite_P5">{{cite web |title=Hubble Discovers a Fifth Moon Orbiting Pluto |website=[http://hubblesite.org/ Hubblesite.org] |publisher=STScI |date=11. 7. 2012 |url=http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2012/32/image/c/}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.space.com/16531-pluto-fifth-moon-hubble-discovery.html|title=Pluto Has a Fifth Moon, Hubble Telescope Reveals|last=Wall|first=Mike|date=11.7. 2012|work=Space.com}}</ref> Orbite satelita su kružne (ekscentricitet je < 0.006) i komplementarne Plutonovom ekvatoru (inklinacija je < 1°),<ref name="Buie2012">{{cite journal | journal = The Astronomical Journal
 | last1 = Buie |first1 = M. | last2 = Tholen | first2 = D. | last3 = Grundy | first3 = W.
 | title = The Orbit of Charon is Circular | year = 2012 | volume = 144 | pages = 15
 | doi= 10.1088/0004-6256/144/1/15 | bibcode = 2012AJ....144...15B|issn = 0004-6256 }}</ref><ref name="ShowalterHamilton2015" /> te su stoga nagnuti oko 120° u odnosu na Plutonovu orbitu. Plutonov sustav je vrlo kompaktan: pet satelita putuje unutar 3% unutrašnje regije gdje bi [[retrogradno gibanje]] bilo stabilno.<ref name="Sternetal 2006" /> Najbliži Plutonu je Haron, koji je dovoljno blizu da tvori [[Hidrostatička ravnoteža|hidrostatičku ravnotežu]] i da težište sustava bude izvan Plutona.

Period orbite satelita je povezan u sustav orbitalne rezonance i bliske rezonance.<ref name="ShowalterHamilton2015">{{cite journal|last1=Showalter|first1=M. R.|author1link=Mark R. Showalter|last2=Hamilton|first2=D. P.|title=Resonant interactions and chaotic rotation of Pluto’s small moons|journal=Nature|volume=522|issue=7554|date=3.6. 2015|pages=45–49|doi=10.1038/nature14469|bibcode = 2015Natur.522...45S }}</ref><ref name="Witze2015">{{cite journal|last1=Witze|first1=Alexandra|title=Pluto’s moons move in synchrony|journal=Nature|year=2015|doi=10.1038/nature.2015.17681}}</ref> Kada je [[zakret perihela]] objašnjen, period orbita Stiksa, Niksa i Hidre su u točnom omjeru od 18:22:33.<ref name="ShowalterHamilton2015"/> Tu je i 3:4:5:6 sekvenca procijenjenih omjera između perioda Stiksa, Niksa, Kerberosa i Hidre sa onim Harona, koje postaje bliže preciznom gibanju prema van.<ref name="ShowalterHamilton2015" /><ref name="Matson">{{cite web
| last = Matson | first = J. | date = 11. 7. 2012 | title = New Moon for Pluto: Hubble Telescope Spots a 5th Plutonian Satellite | work =Scientific American web site | publisher =
| url = http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=pluto-moon-p5 }}</ref>

Sustav Pluton-Haron je jedan od rijetkih u Sunčevu sustavu čije je težište izvan glavne površine ([[617 Patroclus]] je manji primjer, a Sunce i Jupiter su veći).<ref name="RichardsonWalsh2005" /> Ovo, kao i velik promjer Harona u odnosu na Pluton, dovelo je neke astronome da ih proglase [[dvojni planet|dvojnim planetima]].<ref name="Sicardyetal2006nature" /> Sustav je neobičan i po tome da su [[sinkrona rotacija|sinkrono vezani]] jedno za drugo; Haron i Pluton uvijek su okrenuti jedno prema drugom na istoj strani. Sa bilo kojeg položaja na ta dva tijela, drugo je uvijek na istoj poziciji na nebu, ili ga nikada nema.<ref name="Young1997" /> To znači i da period rotacije je jednak vremenu da cijeli sustav rotira oko istog centra gravitacije.<ref name="axis" /> 2007, [[opservatorija Gemini]] je uočila komadiće amonijevih hidrata i vodenih kristala na površini Harona, što sugerira aktivne krio-gejzire.<ref name="spaceflightnow2007 Ice machine" />

Plutonovi mjeseci su vjerojatno nastali sudarom Plutona sa tijelom slične veličine tijekom ranog razdoblja Sunčeva sustava. Sudar je doveo do oslobađanja materijala koji su konsolidirani u mjesece.<ref name="nasa.gov">{{cite web|title = NASA's Hubble Finds Pluto’s Moons Tumbling in Absolute Chaos|url = http://www.nasa.gov/press-release/nasa-s-hubble-finds-pluto-s-moons-tumbling-in-absolute-chaos|}}</ref> Ipak, Kerberos ima puno manji [[albedo]] od ostalih satelita,<ref name="spaceweirdmoons">{{cite web|title=Pluto's moons are even weirder than thought|url = http://www.space.com/29559-pluto-moons-weird-orbit-chaos.html}}</ref> što je teško objasniti velikim sudarom.<ref name="nationalgeorandombeat">{{cite web|title=Pluto's moons dance to a random beat|url = http://news.nationalgeographic.com/2015/06/150603-pluto-moons-charon-styx-nix-kerberos-hydra-new-horizons/}}</ref>

{{multiple image
 |direction=horizontal
 |align=center
 |width1=175
 |width2=320
 |width3=210
 |image1=Pluto moon P5 discovery with moons' orbits.jpg
 |image2=Charon-NewHorizons-Annotated-20150711.jpg
 |image3=Pluto's moons 2015-0603 115-111.jpg
 |footer=''(lijevo)'': Plutonov sustav: Pluton, Haron, Stiks, Niks, [[Kerberos]] i [[Hidra (mjesec)|Hidra]], snimljeni teleskopom Hubble 2012. ''(sredina)'': Haron snimljen 2015. uz pomoć ''New Horizonsa''. ''(desno)'': Usporedba veličine i sjaja Plutonovih mjeseca (umjetnički prikaz).<ref name="hubblesite.org">{{cite web |title=HubbleSite – NewsCenter – Hubble Finds Two Chaotically Tumbling Pluto Moons (06/03/2015) – Introduction |website=hubblesite.org |url=http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2015/24 |access-date=2015-07-16 |archivedate=2016-12-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161219135323/http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2015/24 |deadurl=yes }}</ref>
}}

== Porijeklo ==
[[Datoteka:Outersolarsystem objectpositions labels comp.png|thumb|260px|Poznati objekti Kuiperova pojasa, u usporedbi sa [[plinoviti div|divovskim planetima]]]]

Plutonovo porijeklo i identitet su dugo vremena zbunjivali astronome. Jedna rana hipoteza je bila da je Pluton zapravo odbjegli Neptunov mjesec, kojega ga je iz orbite izbacio [[Triton (mjesec)|Triton]]. Ova ideja je ipak odbačena nakon dinamičkog proučavanja tih dvaju objekta, tako da su orbite ukazale da je to izgleda nemoguće.<ref>{{cite web|title=Much ado about Pluto|url=http://science.nasa.gov/science-news/science-at-nasa/1999/ast17feb99_1/|year=1999|access-date=2015-07-16|archive-date=2017-05-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20170516040237/https://science.nasa.gov/science-news/science-at-nasa/1999/ast17feb99_1}}</ref><ref>{{cite book|title=The Michigan Technic Volumes 78–79|page=101||publisher= University of Michigan|year=1959|url=https://books.google.co.uk/books?id=i_IjAAAAMAAJ&pg=PA101&dq=pluto+%22moon+of+neptune%22+OR+%22satellite+of+neptune%22&hl=en&sa=X&ei=xK2KVc2nDMT1-AHjmYHoCA&ved=0CCEQ6AEwAA#v=onepage&q=pluto%20%22moon%20of%20neptune%22%20OR%20%22satellite%20of%20neptune%22&f=false}}</ref>

Plutonovo pravo mjesto u Sunčevu sustavo je počelo biti otkrivano 1992., kada su astronomi počeli pronalaziti malene ledene objekte iza Neptunove orbite, koji su bili vrlo slični Plutonu, i po veličini i po putanji. Ovi trans-neptunski objekti su izvor mnogih kratkoročnih [[komet]]a. Astronomi sada vjeruju da je Pluton najveći član [[Kuiperov pojas|Kupierova pojasa]],{{efn| name = wiki-kbo}} stabilnog pojasa objekata koji se nalaze između 30 i 50 AJ od Sunca. Do 2011., svi objekti su identificirani, a jedino je preostalo istražiti ima li ih i u području udaljenjijem od 100&nbsp;AJ od Sunca.<ref name="Sheppard2011" /> Poput i drugih objekata Kuiperova pojasa, i Pluton dijeli neke sličnosti s kometima; primjerice, [[sunčev vjetar]] postepeno puše Plutonovu površinu u svemir, poput kometa.<ref name="pluto.jhuapl cousin" /> Pretpostavlja se da bi Pluton razvio rep poput kometa da se stavi na istoj lokaciji kao i Zemlja.<ref name="Tyson1999" /> Ipak, ovu tvdrnja je osporavana argumentom da je Plutonova [[brzina oslobađanja]] previsoka da bi se ovo dogodilo.<ref>[http://www.philipmetzger.com/blog/nine-reasons-why-pluto-is-a-planet/ "Nine Reasons Why Pluto Is a Planet"] autor: Philip Metzger</ref>

Iako je najveći objekt Kuiperova pojasa,<ref name="Plutosize" /> Neptunov mjesec Triton, koji je malo veći od Plutona, je sličan i geološki i atmosferski, te se smatra da je zarobljeni objekt Kuiperova pojasa.<ref name="PlanetaryOrg Triton" /> Eris je manji od Plutona (iako je masivniji) ali se ne smatra strogo dijelom populacija Kuiperova pojasa. Smatra se da je dio [[rasejani disk|rasejanog diska]].

Velik dio objekata Kuiperova pojasa, poput Plutona, su u 2:3 orbitalnoj rezonanci sa Neptunom, te se stoga zovu "[[plutino]]", prema Plutonu.<ref name="Jewitt2004" />

Poput ostalih članova Kuiperova pojasa, smatra se da je Pluton [[planetezimal]]; sastojak izvornog [[Protoplanetarni disk|protoplanetarnog diska]] oko Sunca koji se nije uspio potpuno formirati u pravi planet. Većina astronoma se slaže da Pluton duguje svoje trenutnu poziciju [[planetarna migracija|iznenadnoj migraciji]] Neptuna rano u stvaranju Sunčeva sustava. Kako je Neptun migrirao prema van, približavao se objektima proto-Kuiperova pojasa, te jednog i zarobio (Triton), a druge stavio u rezonancu, dok je druge odbacio u kaotične orbite. Objekti u rasejanom disku, nestabilnoj regiji koja se poklapa sa Kuiperovim pojasom, su stavljeni u trenutni položaj zbog interakcije sa migracijskom rezonancom Neptuna.<ref name="Hahn2005" /> Alessandro Morbidelli je 2004. napravio kompjuterski moded za zvjezdarnicu Côte d'Azur u [[Nice|Nici]], a prema kojoj je migracija Neptuna možda potaknuta 1:2 rezonancom između Jupitera i Saturna, koja je pak stvorila gravitacijski val koji je odgurnuo Uran i Neptun i dalje orbite od Sunca. Ovo izbacivanje objekata iz proto-Kuiperova pojasa bi objašnjavalo i [[kasno veliko bombardiranje]] oko 600&nbsp;milijuna godinanakon stvaranja Sunčeva sustava i [[Jupiterov trojan|Jupiterova trojana]].<ref name="Levison2007" /> Moguće je da je Pluton isprva imao kružno putanju od 33 AJ oko Sunca prije izbacivanja od Neptuna.<ref name="Malhotra1995" /> Ovaj model zahtijeva da je bilo 1.000 objekata veličine Plutona u izvornom pojasu planetezimala, a među njima i Triton i Eris.<ref name="Levison2007" />

== Promatranja i istraživanja ==
Plutonova udaljenost čini njegovo istraživanje otežanim. 14. 7. 2015., [[NASA|NASIN]] ''[[New Horizons]]'' je preletio Pluton, čime je dobio vrijedne podatke o istome.<ref name="NASA-20150115"/>

=== Promatranja ===
[[Datoteka:Pluto animiert.gif|thumb|150px|Prikaz rotacije Plutona prema prvotnim fotografijama teleskopa Hubble iz 2002–2003]]
Plutonova [[prividna magnituda]] je u prosjeku 15,1, te doseže 13,65 prilikom perihela.<ref name="Pluto Fact Sheet" /> Kako bi bio uočljiv, potreban je teleskop sa lećom od najmanje 30&nbsp;cm.<ref name="SSC2002" /> Izgleda poput zvijezde i bez vidljivog pojasa čak i velikim teleskopima, jer mu je [[kutni promjer]] samo 0.11".

Najranije karte Plutona, napravljene kasnih 1980-ih, su bile karte sjaja stvorene bliskim promatranjima njavećeg mjeseca, Harona. Zapažanja su uzimala u obzir promjene ukupnog sjaja sustava Pluton–Haron tijekom pomrčine. Primjerice, pomračenje sjajne točke na Plutonu stvara veću promjenu ukupnog sjaja od pomračenja mračne točke. Kompjutersko procesuiranje mnogih takvih zapažanja se koriste radi stvaranja karte sjaja.<ref name="YoungBinzelCrane2000" /><ref name="BuieTholenHorne1992" />

Bolje karte su napravljene pojavom [[svemirski teleskop Hubble|teleskopa Hubble]], koje su ponudile [[ugaona rezolucija|rezoluciju]], i pokazale puno više detalja,<ref name="Buie_web_map" /> čime su riješene varijacije od nekoliko stotina kilometara, uključujući polarne regije i velike sjajne točke.<ref name="Buie_2010 surface-maps" /> Ove karte je stvorilo kompleksno proceiranje računala, koje su našle najbolja rješenja karte u tih nekoliko piksela slika Hubblea.<ref name="Buie_mapmaking" /> Ostale su najdetaljnije karte Plutona sve do pojave ''[[New Horizons]]'' jula 2015., kada su dostavljene kvalitetne fotografije Plutona izbliza.<ref name="Buie_mapmaking" />

=== Istraživanje ===
{{Further|New Horizons}}
{{multiple image
 |direction = vertical
 |align=right
 |width=170
 |image1=New Horizons Jan19 06.jpg
 |image2=New Horizons Full Trajectory.svg
 |caption1=''[[New Horizons]]'', lansiran 19. 1. 2006.
 |caption2=putovanje ''New Horizonsa'' od 3.462 dana do Plutona
}}

Pluton predstavlja značajan izazov svemirskim letjelicama zbog svoje malene mase i ogromne udaljenosti od Zemlje. ''[[Voyager 1]]'' je mogao posjetiti Pluton, ali su upravljači radije izabrali da preleti pokraj Saturnova mjeseca [[Titan (mjesec)|Titana]], zbog čega nije mogao nastaviti do Plutona. ''[[Voyager 2]]'' nikada nije imao mogući put do Plutona.<ref name="JPL Voyager FAQ" /> Nije bilo ozbiljnih pokušaja istraživanja Plutona sve do [[1990-e|1990-ih]]. Augusta 1992., znanstvenik [[JPL]]-a [[Robert Staehle]] je kontaktirao čovjeka koji je otkrio Pluton, [[Clyde Tombaugh|Clydea Tombaugha]], i zatražio dozvolu da posjeti njegov planet. "Rekao sam mu da je dobro došao", Tombaugh je izjavio, "iako će morati ići na dugo, hladno putovanje".<ref name="Sobel1993" /> Usprkos ovome, 2000. je [[NASA]] otkazala misiju ''[[Pluto Kuiper Express]]'', navodeći velike troškove i kašnjenje lansiranja vozila.<ref name="Williams2005" />

Nakon intenzivne rasprave, revidirana misija prema Plutonu, nazvana ''[[New Horizons]]'', je dobila financijska sredstva od američke vlade 2003.<ref name="Britt2003" /> ''New Horizons'' je na kraju lansiran 19.1. 2006. Voditelj misije, [[S. Alan Stern]], je potvrdio da je dio pepela Tombaugha, koji je umro 1997., stavljen u tu svemirsku letjelicu.<ref name="Stern2006 Tombaugh 100th" />

''New Horizons'' je snimio prve (udaljene) fotografije Plutona u septembru 2006., tijekom testiranja fotoaparata.<ref name="pluto.jhuapl First Pluto Sighting" /> Fotografije, snimljene sa udaljenosti od oko 4,2 milijardi km, potvrdile su da svemirska letjelica može pratiti udaljene objekte, koje su ključne za manevriranje prema Plutonu i Kuiperovu pojasu. Rane 2007. letjelica je dobila gravitacijski zamah zahvaljujući Jupiteru.

4. 2. 2015., NASA je objavila nove slike Plutona (snimljene 25. i 27. 1.) snimljene putem ove letjelice.<ref>{{cite web |title=Happy Birthday Clyde Tombaugh: New Horizons Returns New Images of Pluto |publisher=Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory |work=pluto.jhuapl.edu&nbsp;– NASA New Horizons mission site |url=http://pluto.jhuapl.edu/News-Center/News-Article.php?page=20150204 |date=4.2. 2015  }}</ref> ''New Horizons'' je bio više od 203.000.000&nbsp;km udaljen od Plutona kada je počeo snimati fotografije, na kojima se vidio satelit Haron. 20. 3. 2015., NASA je pozvala javnost da sugerira imena za regije površine koje će biti otkrivene na Plutonu i Haronu.<ref>[http://www.ourpluto.org/ Help us put names on the maps of Pluto and Charon!]</ref> 15.4. 2015., na Plutonu je snimljena polarna kapa.<ref name="NASA-20150429">{{cite web |last1=Brown |first1=Dwayne |last2=Buckley |first2=Michael |title=NASA’s New Horizons Detects Surface Features, Possible Polar Cap on Pluto |url=http://www.nasa.gov/press-release/nasa-s-new-horizons-detects-surface-features-possible-polar-cap-on-pluto |date=29.4. 2015 |work=National Aeronautics and Space Administration }}</ref> Između aprila i juna 2015., ''New Horizons'' je počeo slati slike koje su nadvisile kvalitetu koje je snimio svemirski teleskop Hubble.<ref>{{cite web |title=Timeline |url=http://pluto.jhuapl.edu/News-Center/index.php |author=NASA |date=2015 |work=New Horizons News Center, Johns Hopkins Applied Physics Laboratory}}</ref><ref>{{cite web |url=http://aviationweek.com/space/new-horizons-delivering-pluto-imagery-better-resolution-hubble |title=New Horizons Delivering Pluto Imagery With Better Resolution Than Hubble |date=29. 4. 2015 |work=aviationweek.com |first=Frank |last=Morring, Jr.}}</ref>

Plutonovi maleni sateliti, otkriveni već ranije, su smatrani potencijalno štetnima, pošto su krhotine od sudara njih i drugih objekta Kuiperova pojasa mogli stvoriti štetan pojas prašine. Da je ''New Horizons'' prošao kroz taj pojas, povećala bi se opasnost od potencijalne štete i kvara uređaja.<ref name="Steffl 2006" />

Letjelica je najbliže bila Plutonu 14.7. 2015., nakon 3.462 dana putovanja od Zemlje. Znanstvena promatranja Plutona počela su pet mjeseci ranije. ''New Horizons'' je koristio razne instrumente prilikom tog preleta, te je izveo razne [[Spektroskopija|spektroskopske]] eksperimente, kako bi snimio globalnu geologiju i morfologiju Plutona i Harona, te mapirao sastav površine kao i sastav atmosfere. ''New Horizons'' je isto tako fotografirao površine Plutona i Harona. Fotografije su stizale na Zemlju i mjesecima nakon preleta iznad Plutona. NASA je izjavila da su to najbolje fotografije Plutona koje će ljudi vjerojatno moći imati priliku vidjeti i narednih nekoliko desetljeća.<ref>{{cite web|title=These are the best photos of Pluto you may see in decades: NASA |url=http://indianexpress.com/article/technology/science/these-are-the-best-photos-of-pluto-you-may-see-in-decades-nasa/|publisher=The Indian Express|date=5.12. 2015}}</ref>
{{multiple image |header=video snimke preleta ''New Horizonsa'' preko Plutona |caption_align=left |align=left |width=300 |direction=horizontal
|image1=Pluto-FlyoverAnimation-20150918.webm
|caption1=<center>(00:30; [[:File:Pluto-FlyoverAnimation-20150918.webm|objavljeno 18.9. 2015]])</center>
|image2=15-02652-PlutoFilm-50sec-20150714.webm
|caption2=<center>(00:50; [[:File:15-02652-PlutoFilm-50sec-20150714.webm|objavljeno 5.12. 2015]])</center>
}}
Na temelju podataka sa letjelice, znanstvenici smatraju da Plutonove planine, [[glečer]]ski tokovi, rotirani ledeni blokovi, [[vulkan]]ski nasipi i druga obilježja konkuriraju geologiji puno većih, toplijih planeta, poput [[Mars]]a. Fizički i kemijski uvjeti na Plutonu, koji je 40 puta udaljeniji od Sunca nego Zemlja, su se razvili na vrlo neobičan način. Dušik, ugljikov monoksid i metan ispravaju u Plutonovoj atmosferi. Unutarnje zagrijavanje Plutona, čiji su izvor prirodni raspad radiokativnih elemenata stijena i drugih izvora, vjerojatno sadrže ocean vode bogate [[amonijak]]om ispod smrznute površine planetoida.<ref>{{cite web|title=Pluto Probably Has an Ocean Under its Surface|author=Irene Klotz|date=17. 3. 2016|url=http://news.discovery.com/space/pluto-probably-has-an-ocean-under-its-surface-160317.htm|publisher=news.discovery.com|access-date=2016-04-19|archive-date=2016-04-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20160421210610/http://news.discovery.com/space/pluto-probably-has-an-ocean-under-its-surface-160317.htm|dead-url=yes}}</ref>

=== Predložena istraživanja ===
2003. je predloženo lansiranje landera i rovera koji bi sletili na Pluton i uzeli uzorke sa njega. Plan je predviđao 12-godišnji put od Zemlje do Plutona, mapiranje iz orbite, razna slijetanja, uzorak tla, kao i povratak Zemlji nakon 12 godina sa uzorcima. Energija i pogon bi dolazili od bimodalnog MITEE nuklearnog sustava reaktora.<ref name="powell" /> Međutim, to nikada nije ostvareno.

== Napomene ==
{{notelist| colwidth = 30em| notes =

{{efn| name = Surface area| Površina tla se dobiva od polumjera ''r'': <math>4\pi r^2</math>'''.}}

{{efn| name = Volume| Volumen ''v'' se dobiva od polumjera ''r'': <math>4\pi r^3/3</math>'''.}}

{{efn| name = Surface gravity| Gravitacija tla se dobiva od mase ''M'', [[gravitacijska konstanta|gravitacijske konstante]] ''G'' i polumjera ''r'': <math>GM/r^2</math>.}}

{{efn| name = Escape velocity| Brzina oslobađanja se dobiva od mase ''M'', gravitacijske konstante ''G'' i polumjera ''r'': <math>\sqrt{2GM/r}</math>.}}

{{efn| name = wiki-kbo| Patuljasti planet [[Eris]] je otprilike iste veličine kao i Pluton, oko 2.330&nbsp;km; ipak, Eris je 28% masivniji od Plutona. Eris spada u [[rasejani disk]], dok Pluton spada u tijela Kuiperova pojasa.}}

{{efn| name = Perihelion| 1 = otkriće Harona 1978. dozvolilo je astronomima da točno izmjere masu plutonskog sustava. Ali to nije ukazivalo na individualnu masu tih dvaju tijela, koja su procijenjena tek nakon otkrića ostalih Plutonovih mjeseca 2005. Zbog toga, jer je Pluton ušao u perihel 1989, većina procjena se temeljilo na težištu Pluton-Haron. Haron je ušau u perihel [http://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=901 4.9. 1989.] Težište Pluton–Haron je ušlo u perihel  [http://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=9 5.9. 1989.] Pluton je ušao u perihel [http://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=999 8.9. 1989.]}}

}}

== Reference ==
{{reflist
| colwidth = 30em
| refs =
<ref name="jpl-ssd-horizons">{{cite web
| title = Horizon Online Ephemeris System for Pluto Barycenter
| publisher = [[JPL Horizons On-Line Ephemeris System]] @ Solar System Dynamics Group
| url = http://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=9
| accessdate = 16 January 2011
}} (set Observer Location to @sun to place the observer at the center of the sun)</ref>

<ref name="lellouch">{{cite journal
|last=Lellouch|first=Emmanuel
|first2=Catherine|last2=de Bergh
|first3=Bruno|last3=Sicardy
|display-authors=3
|first4=François|last4=Forget
|first5=Mélanie|last5=Vangvichith
|first6=Hans U.<!-- Ullrich -->|last6=Käufl
| title=Exploring the spatial, temporal, and vertical distribution of methane in Pluto's atmosphere
| journal=Icarus
| date=13 March 2014
| doi=10.1016/j.icarus.2014.03.027
| arxiv=1403.3208
| bibcode = 2015Icar..246..268L
}}</ref>

<ref name="planet_years">{{cite web
| url = http://cseligman.com/text/sky/rotationvsday.htm
| title = Rotation Period and Day Length
| last = Seligman
| first = Courtney
| accessdate = 13 August 2009
}}</ref>

<ref name="Young2007">{{cite journal
| bibcode = 2007DPS....39.6205Y
| title = Pluto's Radius
| last=Young |first=Eliot F. |last2=Young |first2=Leslie A. |last3=Buie |first3=Marc W.
| journal = American Astronomical Society, DPS meeting No. 39, #62.05; Bulletin of the American Astronomical Society
| volume = 39
| page = 541
| date = 2007
}}</ref>

<ref name="Hamilton">{{cite web
| date = 12 February 2006
| title = Dwarf Planet Pluto
| publisher = Views of the Solar System
| first= Calvin J. |last=Hamilton
| url = http://www.solarviews.com/eng/pluto.htm
| accessdate = 10 January 2007
}}</ref>

<ref name="Pluto Fact Sheet">{{cite web
| first= David R. |last=Williams
| title = Pluto Fact Sheet
| publisher = NASA
| date = 7 September 2006
| url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/plutofact.html
| accessdate = 24 March 2007
}}</ref>

<ref name="AstDys-Pluto">{{cite web
| title = AstDys (134340) Pluto Ephemerides
| publisher = Department of Mathematics, University of Pisa, Italy
| url = http://hamilton.dm.unipi.it/astdys/index.php?pc=1.1.3.1&n=134340&oc=500&y0=1870&m0=2&d0=9&h0=0&mi0=0&y1=1870&m1=3&d1=20&h1=0&mi1=0&ti=1.0&tiu=days
| accessdate = 27 June 2010
}}</ref>

<ref name="jpldata">{{cite web
| title = JPL Small-Body Database Browser: 134340 Pluto
| url = http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=Pluto
| accessdate = 12 June 2008
}}</ref>

<ref name="Physorg April 19, 2011">{{cite web
| title = Pluto has carbon monoxide in its atmosphere
| publisher = Physorg.com
| date = 19 April 2011
| url = http://www.physorg.com/news/2011-04-pluto-carbon-monoxide-atmosphere.html
| accessdate = 22 November 2011
}}</ref>

<ref name="Wiley-2005">{{cite web
|first1=S. Alan
|last1=Stern
|first2=Jacqueline
|last2=Mitton
|title=Pluto and Charon: ice worlds on the ragged edge of the solar system
|url=http://www.worldcat.org/search?q=isbn%3A3527405569
|date=2005
|publisher=Weinheim:[[Wiley-VCH]]
|accessdate=3 July 2013
| isbn=3-527-40556-9
}}</ref>

<ref name=lighttraveltime>{{Cite web |title=NASA: How fast does light travel from the Sun to each of the planets? |url=http://image.gsfc.nasa.gov/poetry/venus/q89.html |access-date=2015-07-15 |archive-date=2015-08-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150820051658/http://image.gsfc.nasa.gov/poetry/venus/q89.html |dead-url=yes }}</ref>

<!--ref name="AstDyS-Pluto">
{{cite web
| title = (134340) Pluto
| publisher = AstDyS
| work = Hamilton.dm.unipi.it
| url = http://hamilton.dm.unipi.it/astdys/index.php?pc=1.1.3.0&n=134340
| accessdate = 22 November 2011
}}
</ref-->

<!--<ref name="ridpath">{{cite journal
| first=Ian |last=Ridpath
| title = Pluto—Planet or Imposter?
| url = http://myweb.tiscali.co.uk/ianridpath/Pluto.pdf
| journal = Astronomy
| date = December 1978
| pages = 6–11
}}</ref>-->
<ref name="BBC-Akwagyiram 2005-08-02">{{cite news
| url = http://news.bbc.co.uk/1/hi/magazine/4737647.stm
| title = Farewell Pluto?
| first=Alexis |last=Akwagyiram
| work = BBC News
| date = 2 August 2005
| accessdate = 5 March 2006
}}</ref>

<!--ref name="Spahr 2006-09-07">
{{cite web
| url = http://www.minorplanetcenter.net/mpec/K06/K06R19.html
| title = MPEC 2006-R19 : Editorial Notice
| first=Timothy B. |last=Spahr
| publisher = Minor Planet Center
| date = 7 September 2006
| accessdate = 5 July 2011
}}
</ref-->

<!--ref name="Shiga 2006-09-07">
{{cite web
| url = http://www.newscientist.com/article/dn10028-pluto-added-to-official-minor-planet-list.html
| title = Pluto added to official "minor planet" list
| first=David |last=Shiga
| work= [[New Scientist]]
| date = 7 September 2006
| accessdate = 8 September 2006 }}
</ref-->

<ref name="Gray 2008-08-10">{{cite web
| url = http://www.telegraph.co.uk/science/science-news/3349184/Pluto-should-get-back-planet-status-say-astronomers.html
| title = Pluto should get back planet status, say astronomers
| first = Richard
| last = Gray
| work = The Telegraph
| date = 10 August 2008
| accessdate = 9 August 2008
| archivedate = 2010-09-20
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20100920100645/http://www.telegraph.co.uk/science/science-news/3349184/Pluto-should-get-back-planet-status-say-astronomers.html
| deadurl = yes
}}</ref>

<ref name=chihuahuaisdog>Gorwyn, Adam; [http://earthsky.org/space/alan-stern-%E2%80%98a-chihuahua-is-still-a-dog-and-pluto-is-still-a-planet-2 ''Alan Stern: ‘A Chihuahua is still a dog, and Pluto is still a planet’''], EarthSky interview, 18 February 2010</ref>

<ref name="News.discovery.com">{{cite web
|url=http://news.discovery.com/space/should-large-moons-be-called-satellite-planets.html
|title=Should Large Moons Be Called 'Satellite Planets'?
|publisher=News.discovery.com
|date=14 May 2010
|accessdate=4 November 2011
|archive-date=2012-05-05
|archive-url=https://web.archive.org/web/20120505221146/http://news.discovery.com/space/should-large-moons-be-called-satellite-planets.html
|dead-url=yes
}}</ref>

<ref name="Showalter">{{cite news
|last=Showalter
|first=Mark R.
|title=Hubble Discovers a Fifth Moon Orbiting Pluto (News Release STScI-2012-32)
|url=http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2012/32/
|accessdate=11 July 2012
|newspaper=HubbleSite NewsCenter
|date=11 July 2012<!--, 11:30 AM EDT-->
}}</ref>

<!--ref name="Sicardy2006">
{{cite journal
| first=Bruno |last=Sicardy
| first2=Wolfgang |last2=Beisker
| first3=Virginie |last3=Batista
| display-authors=3
| first4=François |last4=Colas
| first5=Éric |last5=Gendron
| first6=Jean |last6=Lecacheux
| first7=Françoise |last7=Roques
| first8=Thomas |last8=Widemann
| first9=Alain |last9=Doressoundiram
| date = 2006
| title = Observing Two Pluto Stellar Approaches in 2006: Results on Pluto's Atmosphere and Detection of Hydra
| journal = [[Bulletin of the American Astronomical Society]]
| volume = 38
| page = 542
| bibcode = 2006DPS....38.3106S
}}
</ref-->

<!--ref name="Nasa-Hubble-Pluto moon">
{{cite web
| title = NASA's Hubble Discovers Another Moon Around Pluto
| publisher = NASA
| date = 20 July 2011
| url = http://www.nasa.gov/mission_pages/hubble/science/pluto-moon.html
| accessdate = 22 November 2011
}}
</ref-->

<ref name="Olkin_2003">{{cite journal
| title = The mass ratio of Charon to Pluto from Hubble Space Telescope astrometry with the fine guidance sensors
| journal = Icarus
| volume = 164
| issue = 1
| pages = 254–259
| first=Catherine B. | last=Olkin
| first2=Lawrence H. |last2=Wasserman
| first3=Otto G. |last3=Franz
| place = Lowell Observatory
| url = http://www.as.utexas.edu/~fritz/astrometry/Papers_in_pdf/%7BOlk03%7DPlutoCharon.pdf
| date = 2003
| doi = 10.1016/S0019-1035(03)00136-2
| accessdate = 13 March 2007
| bibcode = 2003Icar..164..254O
}}</ref>

<ref name="IAU Pluto">[http://www.iau.org/public/pluto/ "Pluto and the Developing Landscape of Our Solar System"] International Astronomical Union. Retrieved on 27 October 2010.</ref>

<!--
<ref name="NASA-20150629">{{cite web
|last1=Veronico|first1=Nicholas A.
|last2=Squires|first2=Kate K.
|title=SOFIA in the Right Place at the Right Time for Pluto Observations
|url=http://www.nasa.gov/feature/sofia-in-the-right-place-at-the-right-time-for-pluto-observations
|date=29 June 2015
|work=[[NASA]]
|accessdate=1 July 2015
}}</ref>
-->

<ref name="NASA-20150115">{{cite web
|last1=Brown
|first1=Dwayne
|last2=Buckley
|first2=Michael
|last3=Stothoff
|first3=Maria
|title=January 15, 2015 Release 15-011 – NASA’s New Horizons Spacecraft Begins First Stages of Pluto Encounter
|url=http://www.nasa.gov/press/2015/january/nasa-s-new-horizons-spacecraft-begins-first-stages-of-pluto-encounter
|date=15 January 2015
|work=[[NASA]]
|accessdate=15 January 2015
}}</ref>

<!---
<ref name="NASA-20141015">{{cite web
|last=Brown
|first=Dwayne
|last2=Villard
|first2=Ray
|title=RELEASE 14-281 NASA’s Hubble Telescope Finds Potential Kuiper Belt Targets for New Horizons Pluto Mission
|url=http://www.nasa.gov/press/2014/october/nasa-s-hubble-telescope-finds-potential-kuiper-belt-targets-for-new-horizons
|date=15 October 2014
|work=[[NASA]]
|accessdate=16 October 2014
}}</ref>
--->
<ref name="Tombaugh1946">{{cite journal
| last = Tombaugh
| first = Clyde W.
| authorlink = Clyde Tombaugh
| date = 1946
| title = The Search for the Ninth Planet, Pluto
| journal = Astronomical Society of the Pacific Leaflets
| volume = 5
| pages = 73–80
| bibcode = 1946ASPL....5...73T
}}</ref>

<ref name="Hoyt">{{cite journal
| title = W. H. Pickering's Planetary Predictions and the Discovery of Pluto
| first=William G.<!-- Graves --> |last=Hoyt
| journal = Isis
| volume = 67
| issue = 4
| date = 1976
| pages = 551–564
| doi = 10.1086/351668
| jstor = 230561
}}</ref>

<ref name="Littman1990">{{cite book
| title = Planets Beyond: Discovering the Outer Solar System
| first=Mark
| last=Littman
| date = 1990
| page = 70
| isbn = 0-471-51053-X
| publisher = Wiley
}}</ref>

<ref name="BuchwaldDimarioWild2000">{{cite journal
| last1=Buchwald
| first1=Greg
| last2=Dimario
| first2=Michael
| last3=Wild
| first3=Walter
| date = 2000
| title = Pluto is Discovered Back in Time
| journal = Amateur—Professional Partnerships in Astronomy
| publisher = San Francisco: Astronomical Society of the Pacific
| location = San Francisco
| volume = 220
| page = 335
| isbn = 1-58381-052-8
| bibcode = 2000ASPC..220..355B
}}</ref>

<ref name="pluto guide">{{cite web
| url = http://www.space.com/spacewatch/050311_pluto_guide.html
| title = Finding Pluto: Tough Task, Even 75 Years Later
| first=Joe |last=Rao
| publisher = Space.com
| date = 11 March 2005
| accessdate = 8 September 2006
}}</ref>

<ref name="Mager">{{cite web
| title = The Search Continues
| first=Brad |last=Mager
| work = Pluto: The Discovery of Planet X
| url = http://www.discoveryofpluto.com/pluto05.html
| accessdate = 29 November 2011
}}</ref>

<ref name="Venetia">{{cite news
| title = The girl who named a planet
| work = BBC News
| first=Paul |last=Rincon
| work = Pluto: The Discovery of Planet X
| url = http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/4596246.stm
| date = 13 January 2006
| accessdate = 12 April 2007
}}</ref>

<ref name="The Times 27 May 1930">{{cite news
| title = The Trans-Neptunian Body: Decision to call it Pluto
| newspaper = [[The Times]]
| date = 27 May 1930
| page = 15
}}</ref>

<ref name="NYTimes 25 May 1930">{{cite news
| title = Name Pluto Given to Body Believed to Be Planet X
| url = http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F60F14FC3D55147A93C7AB178ED85F448385F9&scp=1&sq=Name%20given%20to%20body%20planet%20X&st=cse
| newspaper = [[The New York Times]]
| date = 25 May 1930
| agency = Associated Press
| issn = 0362-4331
| page = 1
| quote = Pluto, the title of the Roman gods of the region of darkness, was announced tonight at Lowell Observatory here as the name chosen for the recently discovered trans-Neptunian body, which is believed to be the long-sought Planet X.
}}</ref>

<ref name="JPL/NASA Pluto's Symbol">{{cite web
| title = NASA's Solar System Exploration: Multimedia: Gallery: Pluto's Symbol
| url = http://sse.jpl.nasa.gov/multimedia/display.cfm?IM_ID=263
| publisher = NASA
| accessdate = 29 November 2011
| archivedate = 2006-10-01
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20061001015053/http://sse.jpl.nasa.gov/multimedia/display.cfm?IM_ID=263
| deadurl = yes
}}</ref>

<ref name="Heinrichs2006">{{cite web
| title = Dwarfed by comparison
| first = Allison M.
| last = Heinrichs
| work = Pittsburgh Tribune-Review
| url = http://www.pittsburghlive.com/x/pittsburghtrib/news/cityregion/s_467650.html
| date = 2006
| accessdate = 26 March 2007
| archivedate = 2009-09-02
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20090902094229/http://www.pittsburghlive.com/x/pittsburghtrib/news/cityregion/s_467650.html
| deadurl = yes
}}</ref>

<ref name="ClarkHobart2000">{{cite web
| first1=David L. |last1=Clark
| first2=David E. |last2=Hobart
| date = 2000
| title = Reflections on the Legacy of a Legend
| url = http://www.fas.org/sgp/othergov/doe/lanl/pubs/00818011.pdf
| accessdate = 29 November 2011
}}</ref>

<ref name="nineplan">{{cite web
| title = Planetary Linguistics
| url = http://seds.lpl.arizona.edu/nineplanets/nineplanets/days.html
| accessdate = 12 June 2007
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20071217070734/http://seds.lpl.arizona.edu/nineplanets/nineplanets/days.html
| archivedate = 2007-12-17
| deadurl = yes
}}</ref>

<ref name="Bathrobe">{{cite web
| author = 'Bathrobe'
| title = Uranus, Neptune, and Pluto in Chinese, Japanese, and Vietnamese
| work = cjvlang.com
| url = http://www.cjvlang.com/Dow/UrNepPl.html
| accessdate = 29 November 2011
}}</ref>

<ref name="RenshawIhara2000">{{cite web
| first1 = Steve
| last1 = Renshaw
| first2 = Saori
| last2 = Ihara
| date = 2000
| title = A Tribute to Houei Nojiri
| url = http://www2.gol.com/users/stever/nojiri.htm
| accessdate = 29 November 2011
| archivedate = 2015-07-10
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20150710121737/http://www2.gol.com/users/stever/nojiri.htm
| deadurl = yes
}}</ref>

<ref name="RAS1931.91">{{cite journal
| title = The Discovery of Pluto
| first=Andrew Claude de la Cherois |last=Crommelin
| journal = Monthly Notices of the Royal Astronomical Society
| volume = 91
| date = 1931
| pages = 380–385
| bibcode = 1931MNRAS..91..380.
| doi=10.1093/mnras/91.4.380
}}</ref>

<ref name="Nicholson et al 1930">{{cite journal
| bibcode = 1930PASP...42..350N
| title = The Probable Value of the Mass of Pluto
| first1=Seth B. |last1=Nicholson
| authorlink1 = Seth B. Nicholson
| first2=Nicholas U. |last2=Mayall
| authorlink2 = Nicholas U. Mayall
| journal = Publications of the Astronomical Society of the Pacific
| volume = 42
| issue = 250
| page = 350
| date = December 1930
| doi = 10.1086/124071
}}</ref>

<ref name="Nicholson et al 1931">{{cite journal
| bibcode = 1931ApJ....73....1N
| title = Positions, Orbit, and Mass of Pluto
| url = https://archive.org/details/sim_astrophysical-journal_1931-01_73_1/page/1
| first1=Seth B. |last1=Nicholson
| authorlink1 = Seth B. Nicholson
| first2=Nicholas U. |last2=Mayall
| authorlink2 = Nicholas U. Mayall
| journal = Astrophysical Journal
| volume = 73
| page = 1
| date = January 1931
| doi = 10.1086/143288
}}</ref>

<ref name="Kuiper 10.1086/126255">
{{cite journal
| title = The Diameter of Pluto
| first=Gerard P. |last=Kuiper
| journal = Publications of the Astronomical Society of the Pacific
| volume = 62
| issue = 366
| pages = 133–137
| date = 1950
| bibcode = 1950PASP...62..133K
| doi = 10.1086/126255
}}</ref>

<ref name="ChristyHarrington1978">{{cite journal
| first1=James W. |last1=Christy
| first2=Robert Sutton |last2=Harrington
| authorlink2 = Robert Sutton Harrington
| title = The Satellite of Pluto
| journal = Astronomical Journal
| date = 1978
| volume = 83
| issue = 8
| pages = 1005–1008
| bibcode = 1978AJ.....83.1005C
| doi = 10.1086/112284
}}</ref>

<ref name="SeidelmannHarrington1988">{{cite journal
| doi = 10.1007/BF01234554
| title = Planet X&nbsp;– The current status
| first1 = P. Kenneth
| last1 = Seidelmann
| first2 = Robert Sutton
| last2 = Harrington
| authorlink2 = Robert Sutton Harrington
| journal = Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy
| volume = 43
| issue = 
| date = 1988
| pages = 55–68
| url = http://www.springerlink.com/content/r42h4u7232t724uq/
| accessdate = 29 November 2011
| bibcode = 1987CeMec..43...55S
}}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>

<ref name="Standish1993">{{cite journal
| title = Planet X—No dynamical evidence in the optical observations
| first=E. Myles |last=Standish
| date = 1993
| bibcode = 1993AJ....105.2000S
| journal = Astronomical Journal
| volume = 105
| issue = 5
| pages = 200–2006
| doi = 10.1086/116575
}}</ref>

<ref name="Standage2000">{{cite book
| title = The Neptune File
| url = https://archive.org/details/neptunefilestory00stan
| first=Tom |last=Standage
| publisher = Penguin
| page = [https://archive.org/details/neptunefilestory00stan/page/168 168]
| date = 2000
| isbn = 0-8027-1363-7
}}</ref>

<ref name="Tenn1994">{{cite web
| url = http://www.phys-astro.sonoma.edu/people/faculty/tenn/asphistory/1994.html
| title = History I: The Lowell Observatory in 20th century Astronomy
| publisher = The Astronomical Society of the Pacific
| date = 28 June 1994
| accessdate = 29 November 2011
| archivedate = 2020-05-12
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20200512194600/http://www.phys-astro.sonoma.edu/people/faculty/tenn/asphistory/1994.html
| deadurl = yes
}}</ref>

<ref name="pluto990209">{{cite web
| date = 28 January 1999
| title = Pluto to become most distant planet
| publisher = JPL/NASA
| url = http://www.jpl.nasa.gov/releases/99/pluto990209.html
| accessdate = 16 January 2011
| archive-date = 2003-02-02
| archive-url = https://web.archive.org/web/20030202070143/http://www.jpl.nasa.gov/releases/99/pluto990209.html
| dead-url = yes
}}</ref>

<ref name="sussman88">{{cite journal
| title = Numerical evidence that the motion of Pluto is chaotic
| first=Gerald Jay |last=Sussman |first2=Jack |last2=Wisdom
| journal = Science
| volume = 241
| pages = 433–437
| date = 1988
| bibcode = 1988Sci...241..433S
| doi = 10.1126/science.241.4864.433
| pmid = 17792606
| issue = 4864
}}</ref>

<ref name="wisdom91">{{cite journal
| title = Symplectic maps for the n-body problem
| first=Jack |last=Wisdom |first2=Matthew |last2=Holman
| journal = Astronomical Journal
| volume = 102
| pages = 1528–1538
| date = 1991
| bibcode = 1991AJ....102.1528W
| doi = 10.1086/115978
}}</ref>

<ref name="huainn01">{{cite journal
| title = The 1:1 Superresonance in Pluto's Motion
| url = https://archive.org/details/sim_astronomical-journal_2001-02_121_2/page/1155
| first=Xiao-Sheng |last=Wan |first2=Tian-Yi |last2=Huang |first3=Kim A. |last3=Innanen
| journal = The Astronomical Journal
| volume = 121
| issue = 2
| pages = 1155–1162
| doi = 10.1086/318733
| date = 2001
| bibcode = 2001AJ....121.1155W
}}</ref>

<ref name="Hunter2004">{{cite journal
| doi = 10.1007/BF00168793
| first=Maxwell W. |last=Hunter
| date = 2004
| title = Unmanned scientific exploration throughout the Solar System
| journal = Space Science Reviews
| volume = 6
| issue = 5
| page = 501
| bibcode = 1967SSRv....6..601H
}}</ref>

<ref name="malhotra-9planets">{{cite web
| title = Pluto's Orbit
| first=Renu |last=Malhotra
| url = http://www.nineplanets.org/plutodyn.html
| date = 1997
| accessdate = 26 March 2007
}}</ref>

<ref name="Williams2010">{{cite web
| url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet
| date = 17 November 2010
| first=David R. |last=Williams
| title = Planetary Fact Sheet&nbsp;– Metric
| accessdate = 29 November 2011
| publisher = NASA Goddard Space Flight Center
}}</ref>

<ref name="sp-345">{{cite web
| first=Hannes |last=Alfvén |first2=Gustaf |last2=Arrhenius
| url = http://history.nasa.gov/SP-345/ch8.htm
| title = SP-345 Evolution of the Solar System
| date = 1976
| accessdate = 28 March 2007
}}</ref>

<ref name="williams71">{{cite journal
| title = Resonances in the Neptune-Pluto System
| first = James G. |last=Williams |first2=G. S. |last2=Benson
| journal = Astronomical Journal
| volume = 76
| page = 167
| date = 1971
| bibcode = 1971AJ.....76..167W
| doi = 10.1086/111100
}}</ref>

<ref name="axis">{{cite book
| title = Pluto and Charon: The Odd Couple
| first=Gunter |last=Faure |first2=Teresa M. |last2=Mensing
| pages = 401–408
| date = 2007
| publisher = Springer
| isbn = 978-1-4020-5544-7
| doi = 10.1007/978-1-4020-5544-7
| work = Introduction to Planetary Science
}}</ref>

<ref name="oregon">Schombert, Jim; [http://abyss.uoregon.edu/~js/ast121/lectures/lec21.html University of Oregon Astronomy 121 Lecture notes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110723232221/http://abyss.uoregon.edu/~js/ast121/lectures/lec21.html |date=2011-07-23 }}, [http://abyss.uoregon.edu/~js/images/pluto_orient.jpg Pluto Orientation diagram] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090325165856/http://abyss.uoregon.edu/~js/images/pluto_orient.jpg |date=2009-03-25 }}</ref>

<ref name="quasi">{{cite journal
|last=de la Fuente Marcos|first=Carlos
|last2=de la Fuente Marcos|first2=Raúl
|title=Plutino 15810 ({{mp|1994 JR|1}}), an accidental quasi-satellite of Pluto
|journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters
|volume=427
|pages=L85
|date=2012
|doi=10.1111/j.1745-3933.2012.01350.x
|arxiv=1209.3116
|bibcode=2012MNRAS.427L..85D
}}</ref>

<ref name="S&T">{{cite web
|url=http://www.skyandtelescope.com/astronomy-news/plutos-fake-moon/
|title=Pluto's fake moon
|accessdate=24 September 2012
}}</ref>

<ref name="SSC2002">{{cite web
| url = http://www.science.edu.sg/ssc/detailed.jsp?artid=1950&type=6&root=6&parent=6&cat=66
| title = This month Pluto's apparent magnitude is m=14.1. Could we see it with an 11" reflector of focal length 3400&nbsp;mm?
| date = 2002
| publisher = Singapore Science Centre
| accessdate = 29 November 2011
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20051111151435/http://www.science.edu.sg/ssc/detailed.jsp?artid=1950&type=6&root=6&parent=6&cat=66
| archivedate = 2005-11-11
| deadurl = no
}}</ref>

<ref name="YoungBinzelCrane2000">{{cite journal
| title = A Two-Color Map of Pluto Based on Mutual Event Lightcurves
| first1=Eliot F. |last1=Young
| first2=Richard P. |last2=Binzel
| first3=Keenan |last3=Crane
| journal = Bulletin of the American Astronomical Society
| volume = 32
| page = 1083
| place = AA(SwRI), AB(M.I.T.), AC (Boulder High School)
| bibcode = 2000DPS....32.4601Y
| date = 2000
}}</ref>

<ref name="BuieTholenHorne1992">{{cite journal
| doi = 10.1016/0019-1035(92)90129-U
| first1=Marc W. |last1=Buie
| first2=David J. |last2=Tholen
| first3=Keith |last3=Horne
| date = 1992
| title = Albedo maps of Pluto and Charon: Initial mutual event results
| journal = Icarus
| volume = 97
| issue = 2
| pages = 221–227
| bibcode = 1992Icar...97..211B
| url = http://www.boulder.swri.edu/~buie/biblio/pub015.html
}}</ref>

<ref name="Buie_web_map">{{cite web
| url = http://www.boulder.swri.edu/~buie/pluto/hrcmap.html
| title = Pluto map information
| first=Marc W. |last=Buie
| accessdate = 10 February 2010
}}</ref>

<ref name="Buie_2010 surface-maps">{{cite journal
| doi = 10.1088/0004-6256/139/3/1128
| first1=Marc W. |last1=Buie
| first2=William M. |last2=Grundy
| first3=Eliot F. |last3=Young
| display-authors=3
| first4=Leslie A. |last4=Young
| first5=S. Alan |last5=Stern
| date = 2010
| title = Pluto and Charon with the Hubble Space Telescope: II. Resolving changes on Pluto's surface and a map for Charon
| journal = Astronomical Journal
| volume = 139
| issue = 3
| pages = 1128–1143
| url = http://www.boulder.swri.edu/~buie/biblio/pub073.html
| bibcode = 2010AJ....139.1128B
}}</ref>

<ref name="Buie_mapmaking">{{cite web
| url = http://www.boulder.swri.edu/~buie/pluto/mapstory.html
| title = How the Pluto maps were made
| first1=Marc W. |last1=Buie
| accessdate = 10 February 2010
}}</ref>

<ref name="Buie_2010 light curve">{{cite journal
| doi = 10.1088/0004-6256/139/3/1117
| first1=Marc W. |last1=Buie
| first2=William M. |last2=Grundy
| first3=Eliot F. |last3=Young
| display-authors=3
| first4=Leslie A. |last4=Young
| first5=S. Alan |last5=Stern
| date = 2010
| title = Pluto and Charon with the Hubble Space Telescope: I. Monitoring global change and improved surface properties from light curves
| journal = Astronomical Journal
| volume = 139
| issue = 3
| pages = 1117–1127
| url = http://www.boulder.swri.edu/~buie/biblio/pub072.html
| bibcode = 2010AJ....139.1117B
}}</ref>

<ref name="Hubble2010">{{cite web
| url = http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2010/06/full/
| title = New Hubble Maps of Pluto Show Surface Changes
| first=Ray |last=Villard |first2=Marc W. |last2=Buie
| date = 4 February 2010<!-- 01:00&nbsp;pm (EST)-->
| publisher = News Release Number: STScI-2010-06
| accessdate = 10 February 2010
}}</ref>

<ref name="tobias">{{cite journal
| title = Surface Ices and the Atmospheric Composition of Pluto
| first=Tobias C. |last=Owen
| first2=Ted L. |last2=Roush
| first3=Dale P. |last3=Cruikshank
| display-authors=3
| first4=James L. |last4=Elliot
| first5=Leslie A. |last5=Young
| first6=Catherine |last6=de Bergh
| first7=Bernard |last7=Schmitt
| first8=Thomas R. |last8=Geballe
| first9=Robert H. |last9=Brown
| first10=Mary Jane |last10=Bartholomew
| journal = Science
| date = 1993
| volume = 261
| issue = 5122
| pages = 745–748
| doi = 10.1126/science.261.5122.745
| pmid = 17757212
| bibcode = 1993Sci...261..745O <!--
| url=http://links.jstor.org/sici?sici=0036-8075%2819930806%293%3A261%3A5122%3C745%3ASIATAC%3E2.0.CO%3B2-G -->
}}</ref>

<ref name="Boyle1999-MSNBC">{{cite news
| url = http://www.msnbc.msn.com/id/3077880/
| publisher = MSNBC
| title = Pluto regains its place on the fringe
| first=Alan |last=Boyle
| date = 11 February 1999
| accessdate = 20 March 2007
}}</ref>

<ref name="Hussmann2006">{{cite doi |10.1016/j.icarus.2006.06.005 }}</ref>

<ref name="pluto.jhuapl Inside Story">{{cite web
| title = The Inside Story
| publisher = Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory
| work = pluto.jhuapl.edu&nbsp;– NASA New Horizons mission site
| url = http://pluto.jhuapl.edu/Participate/learn/What-We-Know.php?link=The-Inside-Story
| date = 2007
| accessdate = 15 February 2014
| archivedate = 2018-10-05
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20181005180347/http://pluto.jhuapl.edu/Participate/learn/What-We-Know.php?link=The-Inside-Story
| deadurl = yes
}}</ref>

<ref name="Davies2001">{{cite web
| title = Beyond Pluto (extract)
| first=John |last=Davies
| work = Royal Observatory, Edinburgh
| url = http://assets.cambridge.org/052180/0196/excerpt/0521800196_excerpt.pdf
| date = 2001
| accessdate = 26 March 2007
}}</ref>

<ref name="Close_2000">{{cite journal
| title = Adaptive optics imaging of Pluto–Charon and the discovery of a moon around the Asteroid 45 Eugenia: the potential of adaptive optics in planetary astronomy
| first1=Laird M. |last1=Close
| first2=William J. |last2=Merline
| first3=David J. |last3=Tholen
| display-authors=3
| first4=Tobias C. |last4=Owen
| first5=François J. |last5=Roddier
| first6=Christophe |last6=Dumas
| journal = Proceedings of the International Society for Optical Engineering
| volume = 4007
| pages = 787–795
| publisher = European Southern Observatory
| date = 2000
| bibcode = 2000SPIE.4007..787C
| doi=10.1117/12.390379
}}</ref>

<ref name="Millis 10.1006/icar.1993.1126">
{{cite journal
| doi = 10.1006/icar.1993.1126
| first1=Robert L. |last1=Millis
| first2=Lawrence H. |last2=Wasserman
| first3=Otto G. |last3=Franz
| display-authors=3
| first4=Ralph A. |last4=Nye
| first5=James L. |last5=Elliot
| first6=Edward W. |last6=Dunham
| first7=Amanda S. |last7=Bosh
| first8=Leslie A. |last8=Young
| first9=Stephen M. |last9=Slivan
| first10=Alan C. |last10=Gilmore <!--
Pamela M. Kilmartin; W. H. Allen; R. D. Watson; Stefan W. Dieters; K. M. Hill; A. Barry Giles; G. Blow; J. Priestley; W. M. Kissling; W. S. G. Walker; B. F. Marino; D. G. Dix; A. A. Page; J. E. Ross; H. P. Avey; D. Hickey; H. D. Kennedy; K. A. Mottram; G. Moyland; T. Murphy; C. C. Dahn; Arnold R. Klemola
-->
| date = 1993
| title = Pluto's radius and atmosphere&nbsp;– Results from the entire 9 June 1988 occultation data set
| journal = Icarus
| volume = 105
| issue = 2
| page = 282
| bibcode = 1993Icar..105..282M
}}</ref>

<ref name="Plutosize">{{cite web
| date = 22 November 2010
| title = How big is Pluto, anyway?
| website = Mike Brown's Planets
| first=Michael E. |last=Brown
| url = http://www.mikebrownsplanets.com/2010/11/how-big-is-pluto-anyway.html
| accessdate = 9 June 2015}} [http://tech.groups.yahoo.com/group/mpml/message/24568 (Franck Marchis on 8 November 2010)]</ref>

<ref name="YoungBinzel 10.1006/icar.1994.1056">
{{cite journal
| doi = 10.1006/icar.1994.1056
| first1=Eliot F. |last1=Young
| first2=Richard P. |last2=Binzel
| date = 1994
| title = A new determination of radii and limb parameters for Pluto and Charon from mutual event lightcurves
| journal = Icarus
| volume = 108
| issue = 2
| pages = 219–224
| bibcode = 1994Icar..108..219Y
}}</ref>

<ref name="Croswell1992">{{cite web
| title = Nitrogen in Pluto's Atmosphere
| first=Ken |last=Croswell
| url = http://www.kencroswell.com/NitrogenInPlutosAtmosphere.html
| date = 1992
| accessdate = 27 April 2007
}}</ref>

<ref name="atmosphere2009">{{cite journal
| title = Pluto's lower atmosphere structure and methane abundance from high-resolution spectroscopy and stellar occultations
| date = 2009
| first1=Emmanuel |last1=Lellouch
| first2=Bruno |last2=Sicardy
| first3=Catherine |last3=de Bergh
| display-authors=3
| first4=Hans U.<!-- Ullrich --> |last4=Käufl
| first5=Samir |last5=Kassi
| first6 = Alain |last6=Campargue
| doi = 10.1051/0004-6361/200911633
| journal = Astronomy and Astrophysics
| volume = 495
| issue = 3
| pages = L17–L21
| arxiv = 0901.4882
| bibcode = 2009A&A...495L..17L
}}</ref>

<ref name="KerThan2006-CNN">{{cite news
| url = http://www.cnn.com/2006/TECH/space/01/03/pluto.temp/index.html
| title = Astronomers: Pluto colder than expected
| first=Ker |last=Than
| publisher = Space.com (via CNN.com)
| date = 2006
| accessdate = 30 November 2011
}}</ref>

<ref name="atmtemp">{{cite web
|first=Emmanuel |last=Lellouch
|first2=Bruno |last2=Sicardy
|first3=Catherine |last3=de Bergh
|date=2009
|url=http://arxiv.org/abs/0901.4882v1
|title=Pluto's lower atmosphere structure and methane abundance from high-resolution spectroscopy and stellar occultations
|journal=Astronomy & Astrophysics }}</ref>

<ref name="britty">{{cite web
 |title       = Puzzling Seasons and Signs of Wind Found on Pluto
 |first       = Robert Roy
 |last        = Britt
 |work        = Space.com
 |url         = http://www.space.com/scienceastronomy/pluto_seasons_030709.html
 |date        = 2003
 |accessdate  = 26 March 2007
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20110109025459/http://www.space.com/scienceastronomy/pluto_seasons_030709.html
 |archivedate = 2011-01-09
 |deadurl     = no
}}</ref>

<ref name="BuieGrundyYoung_2006">{{cite journal
|first=Marc W. |last=Buie
|first2=William M. |last2=Grundy
|first3=Eliot F. |last3=Young
|display-authors=3
|first4=Leslie A. |last4=Young
|first5=S. Alan |last5=Stern
|title=Orbits and photometry of Pluto's satellites: Charon, S/2005 P1, and S/2005 P2
|url=https://archive.org/details/sim_astronomical-journal_2006-07_132_1/page/290 |journal=Astronomical Journal
|date=2006
|volume=132 |issue=1 |page=290
|bibcode=2006AJ....132..290B |doi=10.1086/504422 |arxiv=astro-ph/0512491 }}</ref>

<ref name="Archinal">{{cite doi
|10.1007/s10569-010-9320-4
}}</ref>

<ref name="Gugliotta2005">{{cite web
|first=Guy |last=Gugliotta
| url = http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/10/31/AR2005103101426.html
| title=Possible New Moons for Pluto
| work = Washington Post
| date = 1 November 2005
| accessdate = 10 October 2006 }}</ref>

<ref name="P4">{{cite web
| url = http://www.nasa.gov/mission_pages/hubble/science/pluto-moon.html
| title = NASA's Hubble Discovers Another Moon Around Pluto
| publisher = NASA
| date = 20 July 2011
| accessdate = 20 July 2011
}}</ref>

<ref name="Sternetal 2006">{{cite journal
| first=S. Alan |last=Stern
| first2=Harold A., Jr. |last2=Weaver
| first3=Andrew J. |last3=Steffl
| display-authors=3
| first4=Max J. |last4=Mutchler
| first5=William J. |last5=Merline
| first6=Marc W. |last6=Buie
| first7=Eliot F. |last7=Young
| first8=Leslie A. |last8=Young
| first9=John R. |last9=Spencer
| title = Characteristics and Origin of the Quadruple System at Pluto
| journal = Nature
| volume = 439
| pages = 946–948
| date = 2006
| doi = 10.1038/nature04548
| pmid = 16495992
| issue = 7079
| arxiv = astro-ph/0512599
| bibcode = 2006Natur.439..946S
}}</ref>

<ref name="Steffl 2006">{{cite journal
| first=Andrew J. |last=Steffl
| first2=S. Alan |last2=Stern
| title = First Constraints on Rings in the Pluto System
| journal = The Astronomical Journal
| volume = 133
| pages = 1485–1489
| doi = 10.1086/511770
| date = 2007
| issue = 4
| arxiv = astro-ph/0608036
| bibcode = 2007AJ....133.1485S
}}</ref>

<ref name="RichardsonWalsh2005">{{cite journal
| title = Binary Minor Planets
| first1=Derek C. |last1=Richardson
| first2=Kevin J. |last2=Walsh
| doi = 10.1146/annurev.earth.32.101802.120208
| date = 2005
| journal=Annual Review of Earth and Planetary Sciences
| volume = 34
| issue = 1
| pages = 47–81
| bibcode = 2006AREPS..34...47R
}}</ref>

<ref name="Sicardyetal2006nature">{{cite journal
| title = Charon's size and an upper limit on its atmosphere from a stellar occultation
| first=Bruno |last=Sicardy
| doi = 10.1038/nature04351
| pmid = 16397493
| date = 2006
| volume = 439
| issue = 7072
| journal = Nature
| bibcode = 2006Natur.439...52S
| first2=Aurélie |last2=Bellucci
| first3=Éric |last3=Gendron
| display-authors=3
| first4=François |last4=Lacombe
| first5=Sylvestre |last5=Lacour
| first6=Jean |last6=Lecacheux
| first7=Emmanuel |last7=Lellouch
| first8=Stefan |last8=Renner
| first9=Sylvain |last9=Pau
| first10=Françoise |last10=Roques
| first11=Thomas |last11=Widemann
| first12=François |last12=Colas
| first13=Frédéric |last13=Vachier
| first14=Roberto |last14=Vieira-Martins
| first15=Nancy |last15=Ageorges
| first16=Olivier R. |last16=Hainaut
| first17=Orsola |last17=De Marco
| first18=Wolfgang |last18=Beisker
| first19=Evi |last19=Hummel
| first20=Carlos |last20=Feinstein
| first21=Hugo |last21=Levato
| first22=Alain |last22=Maury
| first23=Éric |last23=Frappa
| first24=Boris |last24=Gaillard
| first25=Maylis |last25=Lavayssière
| first26=Mario |last26=Di Sora
| first27=Franco |last27=Mallia
| first28=Gianluca |last28=Masi
| first29=Raoul |last29=Behrend
| first30=Fabien |last30=Carrier <!--
Olivier Mousis; Philippe Rousselot; Alvaro Alvarez-Candal; D. Lazzaro; C. Veiga; A. H. Andrei; M. Assafin; D. N. da Silva Neto; Cristóvão Jacques; E. Pimentel; D. Weaver; J.-F. Lecampion; F. Doncel; T. Momiyama; Gonzalo Tancredi
-->
| pages = 52–4
}}</ref>

<ref name="Young1997">{{cite web
| title = The Once and Future Pluto
| first=Leslie A. |last=Young
| work = Southwest Research Institute, Boulder, Colorado
| url = http://www.boulder.swri.edu/~layoung/projects/talks03/IfA-jan03v1.ppt
| date = 1997
| accessdate = 26 March 2007
}}</ref>

<ref name="spaceflightnow2007 Ice machine">{{cite web
| title = Charon: An ice machine in the ultimate deep freeze
| work = Gemini Observatory News Release
| date = 2007
| url = http://www.spaceflightnow.com/news/n0707/17charon/
| accessdate = 18 July 2007
}}</ref>

<ref name="pluto.jhuapl cousin">{{cite web
| title = Colossal Cousin to a Comet?
| publisher = Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory
| work = pluto.jhuapl.edu&nbsp;– NASA New Horizons mission site
| url = http://pluto.jhuapl.edu/science/everything_pluto/8_cousin.php
| accessdate = 15 February 2014
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20141113225441/http://pluto.jhuapl.edu/science/everything_pluto/8_cousin.php
| archivedate = 2014-11-13
| deadurl = yes
}}</ref>

<ref name="Tyson1999">{{cite web
| first=Neil deGrasse |last=Tyson | authorlink=Neil deGrasse Tyson
| date = 1999
| title = Pluto Is Not a Planet
| work = The Planetary Society
| url = http://www.planetary.org/explore/topics/topten/tyson_pluto_is_not.html
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20110927042714/http://www.planetary.org/explore/topics/topten/tyson_pluto_is_not.html
| archivedate = 27 September 2011
| accessdate = 30 November 2011
}}</ref>

<ref name="PlanetaryOrg Triton">{{cite web
| title = Neptune's Moon Triton
| work = The Planetary Society
| url = http://www.planetary.org/explore/topics/neptune/triton.html
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20111210143839/http://www.planetary.org/explore/topics/neptune/triton.html
| archivedate = 10 December 2011
| accessdate = 30 November 2011
}}</ref>

<ref name="Jewitt2004">{{cite web
| title = The Plutinos
| first = David C.
| last = Jewitt
| authorlink = David C. Jewitt
| work = University of Hawaii
| url = http://www2.ess.ucla.edu/~jewitt/kb/plutino.html
| date = 2004
| accessdate = 26 March 2007
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20070419234021/http://www.ifa.hawaii.edu/~jewitt/kb/plutino.html
| archivedate = 2007-04-19
| deadurl = no
}}</ref>

<ref name="Hahn2005">{{cite web
| title = Neptune's Migration into a Stirred–Up Kuiper Belt: A Detailed Comparison of Simulations to Observations
| publisher = Saint Mary's University
| first = Joseph M.
| last = Hahn
| date = 2005
| url = http://gemelli.colorado.edu/~hahnjm/pubs/migrate.pdf
| accessdate = 5 March 2008
| archive-date = 2011-07-23
| archive-url = https://web.archive.org/web/20110723170440/http://gemelli.colorado.edu/~hahnjm/pubs/migrate.pdf
}}</ref>

<ref name="Levison2007">{{cite journal
| first=Harold F. |last=Levison
| first2=Alessandro |last2=Morbidelli
| first3=Christa |last3=Van Laerhoven
| display-authors=3
| first4=Rodney |last4=Gomes
| first5=Kleomenis |last5=Tsiganis
| title = Origin of the Structure of the Kuiper Belt during a Dynamical Instability in the Orbits of Uranus and Neptune
| date = 2007
| bibcode = 2008Icar..196..258L
| doi = 10.1016/j.icarus.2007.11.035
| journal = Icarus
| volume = 196
| issue = 1
| page = 258
| arxiv = 0712.0553
}}</ref>

<ref name="Malhotra1995">{{cite journal
| first=Renu |last=Malhotra
| title = The Origin of Pluto's Orbit: Implications for the Solar System Beyond Neptune
| journal = Astronomical Journal
| date = 1995
| volume = 110
| page = 420
| doi = 10.1086/117532
| bibcode = 1995AJ....110..420M
| arxiv=astro-ph/9504036
}}</ref>

<ref name="JPL Voyager FAQ">{{cite web
| url = http://voyager.jpl.nasa.gov/faq.html
| title = Voyager Frequently Asked Questions
| accessdate = 8 September 2006
| publisher = Jet Propulsion Laboratory
| date = 14 January 2003
| archivedate = 2011-07-21
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20110721050617/http://voyager.jpl.nasa.gov/faq.html
| deadurl = yes
}}</ref>

<ref name="Sobel1993">{{cite web
| title = The last world
| first=Dava |last=Sobel |authorlink=Dava Sobel
| work = Discover magazine
| url = http://discovermagazine.com/1993/may/thelastworld215
| date = 1993
| accessdate = 13 April 2007
}}</ref>

<ref name="Williams2005">{{cite web
| title = Pluto Kuiper Express
| first=David R. |last=Williams
| work = NASA Goddard Space Flight Center
| url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraftDisplay.do?id=PLUTOKE
| date = 2005
| accessdate = 26 March 2007
}}</ref>

<ref name="Britt2003">{{cite web
 |title       = Pluto Mission a Go! Initial Funding Secured
 |first       = Robert Roy
 |last        = Britt
 |work        = space.com
 |url         = http://www.space.com/scienceastronomy/pluto_horizons_030225.html
 |date        = 2003
 |accessdate  = 13 April 2007
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20100823065633/http://www.space.com/scienceastronomy/pluto_horizons_030225.html
 |archivedate = 2010-08-23
 |deadurl     = no
}}</ref>

<ref name="Stern2006 Tombaugh 100th">{{cite web
| title = Happy 100th Birthday, Clyde Tombaugh
| first = S. Alan
| last = Stern
| authorlink = Alan Stern
| work = Southwest Research Institute
| url = http://www.jhuapl.edu/newscenter/pressreleases/2006/060203.asp
| date = 2006
| accessdate = 13 April 2007
| archive-date = 2007-04-15
| archive-url = https://web.archive.org/web/20070415145738/http://www.jhuapl.edu/newscenter/pressreleases/2006/060203.asp
| dead-url = yes
}}</ref>

<ref name="pluto.jhuapl First Pluto Sighting">{{cite web
| url = http://pluto.jhuapl.edu/news_center/news/112806.php
| title = New Horizons, Not Quite to Jupiter, Makes First Pluto Sighting
| publisher = Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory
| work = pluto.jhuapl.edu&nbsp;– NASA New Horizons mission site
| date = 28 November 2006
| accessdate = 29 November 2011
| archivedate = 2017-11-27
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20171127090014/http://pluto.jhuapl.edu/news_center/news/112806.php
| deadurl = yes
}}</ref>

<ref name="powell">{{cite book
| url = http://ieeexplore.ieee.org/xpl/freeabs_all.jsp?arnumber=1235077
| first=James |last=Powell
| first2=George |last2=Maise
| first3=John |last3=Paniagua
| title = Pluto Orbiter/lander/sample return missions using the MITEE nuclear engine
| work=2003 IEEE Aerospace Conference
| isbn=0-7803-7651-X
| doi = 10.1109/AERO.2003.1235077
| publisher = Ieeexplore.ieee.org
| date = 8–15 March 2003
| accessdate = 22 November 2011
}}</ref>

<ref name="Tyson2001">{{cite web
| first=Neil deGrasse |last=Tyson | authorlink=Neil deGrasse Tyson
| title = Astronomer Responds to Pluto-Not-a-Planet Claim
| date = 2 February 2001
| publisher = Space.com
| url = http://www.space.com/1925-astronomer-responds-pluto-planet-claim.html
| accessdate = 30 November 2011
}}</ref>

<ref name="NASA-JPL press release 07-29-2005">{{cite web
| title = NASA-Funded Scientists Discover Tenth Planet
| work = NASA press releases
| url = http://www.nasa.gov/home/hqnews/2005/jul/HQ_05209_10th_Planet.html
| date = 29 July 2005
| accessdate = 22 February 2007
}}</ref>

<ref name="what">{{cite journal
| title = What is a Planet?
| first=Steven |last=Soter
| place = Department of Astrophysics, American Museum of Natural History
| url = http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=what-is-a-planet&page=2
| date = 2007
| doi = 10.1086/508861
| journal = The Astronomical Journal
| volume = 132
| issue = 6
| page = 2513
| arxiv = astro-ph/0608359
| bibcode=2006AJ....132.2513S
}}</ref>

<ref name="IAU2006 GA26-5-6">{{cite news
| url = http://www.iau.org/static/resolutions/Resolution_GA26-5-6.pdf
| title = IAU 2006 General Assembly: Resolutions 5 and 6
| date = 24 August 2006
| publisher = IAU
}}</ref>

<ref name="IAU0603">{{cite web
| date = 24 August 2006
| publisher = International Astronomical Union (News Release – IAU0603)
| title = IAU 2006 General Assembly: Result of the IAU Resolution votes
| url = http://www.iau.org/news/pressreleases/detail/iau0603/
| accessdate = 15 June 2008
}}</ref>

<ref name="IAU0804">{{cite web
| date = 11 June 2008
| location = Paris
| title = Plutoid chosen as name for Solar System objects like Pluto
| publisher = [[International Astronomical Union]] (News Release – IAU0804)
| url = http://www.iau.org/news/pressreleases/detail/iau0804/
| accessdate = 1 December 2011
}}</ref>

<ref name="IAUC 8747">{{cite journal
| first = Daniel W. E.
| last = Green
| title = (134340) Pluto, (136199) Eris, and (136199) Eris I (Dysnomia)
| journal = IAU Circular
| volume = 8747
| date = 13 September 2006
| url = http://www.cbat.eps.harvard.edu/iauc/08700/08747.html#Item1
| accessdate = 1 December 2011
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20070205035336/http://www.cfa.harvard.edu/iau/special/08747.pdf#Item1
| archivedate = 2007-02-05
| dead-url = no
}}</ref>

<ref name="geoff2006c">{{cite news
| url = http://space.com/scienceastronomy/060824_planet_definition.html
| title = Pluto Demoted: No Longer a Planet in Highly Controversial Definition
| first=Robert Roy |last=Britt
| publisher = Space.com
| date=24 August 2006
| accessdate = 8 September 2006
}}</ref>

<ref name="Ruibal-1999">{{cite news
| first=Sal |last=Ruibal
| title = Astronomers question if Pluto is real planet
| work = [[USA Today]]
| date = 6 January 1999
}}</ref>

<ref name="Britt-2006">{{cite news
| first=Robert Roy |last=Britt
| url = http://www.space.com/scienceastronomy/061121_exoplanet_definition.html
| title = Why Planets Will Never Be Defined
| publisher = Space.com
| date = 21 November 2006
| accessdate = 1 December 2006
}}</ref>

<ref name="geoff2006a">{{cite news
| url = http://msnbc.msn.com/id/14489259/
| title = Scientists decide Pluto's no longer a planet
| first=Robert Roy |last=Britt
| date = 24 August 2006
| publisher = MSNBC
| accessdate = 8 September 2006
}}</ref>

<ref name="newscientistspace">{{cite news
| url = http://www.newscientist.com/article/dn9846-new-planet-definition-sparks-furore.html
| title = New planet definition sparks furore
| date = 25 August 2006
| publisher = NewScientist.com
| first=David |last=Shiga
| accessdate = 8 September 2006}}</ref>

<ref name="Buie2006 IAU response">{{cite web
| first = Marc W.
| last = Buie
| date = September 2006
| title = My response to 2006 IAU Resolutions 5a and 6a
| publisher = Southwest Research Institute
| url = http://www.boulder.swri.edu/~buie/pluto/iauresponse.html
| accessdate = 1 December 2011
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20070603104622/http://www.lowell.edu/users/buie/pluto/iauresponse.html
| archivedate = 2007-06-03
| deadurl = no
}}</ref>

<ref name="Overbye2006">{{cite news
| first=Dennis |last=Overbye
| date = 24 August 2006
| title = Pluto Is Demoted to 'Dwarf Planet'
| newspaper = The New York Times
| url = http://www.nytimes.com/2006/08/24/science/space/25pluto.html
| accessdate = 1 December 2011
}}</ref>

<ref name="Minkel2008">{{cite journal
| date = 10 April 2008
| title = Is Rekindling the Pluto Planet Debate a Good Idea?
| journal = Scientific American
| first=J. R. |last=Minkel
| url = http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=rekindling-the-pluto-planet-debate
| accessdate = 1 December 2011
}}</ref>

<ref name="The Great Planet Debate">{{cite web
| title = The Great Planet Debate: Science as Process. A Scientific Conference and Educator Workshop
| publisher = Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory
| work = gpd.jhuapl.edu
| date = 27 June 2008
| url = http://gpd.jhuapl.edu/
| accessdate = 1 December 2011
| archive-date = 2011-08-17
| archive-url = https://web.archive.org/web/20110817104308/http://gpd.jhuapl.edu/
}}</ref>

<ref name="PSIedu press release 2008-09-19">"Scientists Debate Planet Definition and Agree to Disagree", Planetary Science Institute press release of 19 September 2008, [http://www.psi.edu/press/archive/20080919planetdebate/ PSI.edu]</ref>

<ref name="Discover 2009-JANp76">"Plutoids Join the Solar Family", Discover Magazine, January 2009, p. 76</ref>

<ref name="Science News, July 5, 2008 p. 7">Science News, 5 July 2008, p. 7</ref>

<ref name="DeVore2006">{{cite news
| first=Edna |last=DeVore
| date = 7 September 2006
| title = Planetary Politics: Protecting Pluto
| publisher = Space.com
| url = http://www.space.com/2855-planetary-politics-protecting-pluto.html
| accessdate = 1 December 2011
}}</ref>

<ref name="Holden2007">{{cite journal
| first=Constance |last=Holden
| date = 23 March 2007
| title = Rehabilitating Pluto
| url=https://archive.org/details/sim_science_2007-03-23_315_5819/page/1643 | journal = Science
| volume = 315
| issue = 5819
| page = 1643
| doi = 10.1126/science.315.5819.1643c
}}</ref>

<ref name="Gutierrez2007">{{cite web
| first=Joni Marie |last=Gutierrez
| date = 2007
| title = A joint memorial. Declaring Pluto a planet and declaring March 13, 2007, 'Pluto planet day' at the legislature
| publisher = Legislature of New Mexico
| url = http://www.nmlegis.gov/Sessions/07%20Regular/memorials/house/HJM054.html
| accessdate = 5 September 2009
}}</ref>

<ref name="ILGA SR0046">{{cite web
| url = http://www.ilga.gov/legislation/BillStatus.asp?DocNum=46&GAID=10&DocTypeID=SR&LegId=40752&SessionID=76&GA=96
| title = Illinois General Assembly: Bill Status of SR0046, 96th General Assembly
| publisher = Illinois General Assembly
| work = ilga.gov
| accessdate = 16 March 2011
}}</ref>

<ref name="Sapa-AP">{{cite news
| url = http://www.iol.co.za/index.php?set_id=1&click_id=31&art_id=qw1161415265563B221
| title = Pluto's still the same Pluto
| date = 21 October 2006
| newspaper = Independent Newspapers
| agency = Associated Press
| accessdate = 29 November 2011
| quote = Mickey Mouse has a cute dog.
}}</ref>

<ref name="msnbc">{{cite news
|url=http://www.msnbc.msn.com/id/16529756
|title='Plutoed' chosen as '06 Word of the Year
|accessdate=10 January 2007
|agency=Associated Press
|date=8 January 2007
|archivedate=2012-11-05
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121105134245/http://www.msnbc.msn.com/id/16529756
|deadurl=yes
}}</ref>

<ref name=Sheppard2011>{{cite journal
| first1=Scott S. |last1=Sheppard |authorlink1=Scott S. Sheppard
| first2=Chadwick A. |last2=Trujillo |authorlink2=Chad Trujillo
| first3=Andrzej |last3=Udalski |authorlink3=Andrzej Udalski
| display-authors=3
| first4=Marcin |last4=Kubiak |authorlink4=Marcin Kubiak
| first5=Grzegorz |last5=Pietrzynski
| first6=Radoslaw |last6=Poleski
| first7=Igor |last7=Soszynski
| first8=Michal |last8=Szyma
| first9=Krzysztof |last9=Ulaczyk
| title=A Southern Sky and Galactic Plane Survey for Bright Kuiper Belt Objects
| journal=Astronomical Journal
| volume=142 |issue=4 |date=2011
| doi=10.1088/0004-6256/142/4/98
| arxiv=1107.5309
| bibcode=2011AJ....142...98S}}</ref>

<ref name=Zalucha2011>{{cite journal
| first1=Angela M. |last1=Zalucha
| first2=Amanda A. S. |last2=Gulbis
| first3=Xun |last3=Zhu
| display-authors=3
| first4=Darrell F. |last4=Strobel
| first5=James L. |last5=Elliot |authorlink5=James L. Elliot
| title=An analysis of Pluto occultation light curves using an atmospheric radiative-conductive model
| journal=Icarus
| volume=211 |issue=1 |date=2011
| doi=10.1016/j.icarus.2010.08.018
| bibcode=2011Icar..211..804Z}}</ref>

}}

== Vanjske veze ==
{{commonscat|Pluto}}
* [http://astro.fdst.hr/SuncevSustav/900_pluto_charon.php Astronomska sekcija Fizikalnog društva Split - Pluton] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050630082143/http://astro.fdst.hr/SuncevSustav/900_pluto_charon.php |date=2005-06-30 }}
* [http://www.nasa.gov/mission_pages/newhorizons/main/index.html ''New Horizons''] službena stranica
* [http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Pluto Plutonov profil] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120729075223/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Pluto |date=2012-07-29 }} na websiteu ''[[NASA|NASE]]''
* [http://www.spaceanswers.com/solar-system/video-what-have-we-discovered-about-pluto-so-far/ Što smo otkrili do sad o Plutonu?]
* [http://www.theguardian.com/science/2015/jul/13/nasa-probes-early-pluto-data-shows-dwarf-planet-larger-than-anticipated ''New Horizons'' stigla do Plutona] [[Guardian]], 13.7. 2015.

{{Footer Sunčevsustav}}
{{Izabran}}

[[Kategorija:Pluton| ]]
[[Kategorija:Patuljaste planete]]
[[Kategorija:Sunčev sistem]]